Mitologia estońska i liwska

<p>Dawne wierzenia plemion  estońskich i liwskich były zdeterminowane   przez animizm czyli kompleks  wierzeń, typowych dla religii pierwotnych,   zakładający równoległe  istnienie przenikających się światów:   materialnego i duchowego.  Komplementarne istnienie duszy i ciała,   zarówno u ludzi jak i u  zwierząt, roślin, żywiołów, minerałów, całości   świata, przy czym bardzo  ważna była współzależność żyjących, od duchów   ich zmarłych przodków.  Duchy zmarłych przodków pełniły funkcje   opiekuńcze i sędziowskie.  Wszystko co otaczało człowieka - materialne i   pozazmysłowe - miało  swoją duszę: zwierzęta, lasy, bagna, ptaki,   kamienie, obiekty na niebie  takie: jak słońce, gwiazdy lub piorun.  Zatem  wymagało to wzajemnego  ustosunkowania się człowieka i natury  również na  tej płaszczyźnie.  Także drzewa wyposażone były w  indywidualną duszę:  puu hing/puu vaim.  Jest udokumentowane, że  bartnicy za czasów pogaństwa  składali ofiary  duszom co okazalszych  przedstawicieli królestwa flory.  Zasadniczo  według tych koncepcji  dusza człowieka po śmierci udaje się do   zaświatów, pełnych innych dusz  oraz rozmaitych duchów. Duchy te mają   wpływ na życie ludzi i bywają  im przychylne lub nieprzychylne. Prawie   nierozłącznym elementem  wierzeń animistycznych jest obecność   ludzi-ekstatyków - szamanów,  czarowników, wróżów mających wpływ na   światy duchów, równoważących  wzajemne stosunki między światem ludzkim, a   innymi światami. Szaman  zaopatrzony w magiczny bęben odurzał się   wywarem z ziół i w magicznym  transie śpiewał obrzędowe pieśni, póki nie   padł nieprzytomny w  ekstatycznym śnie. Czasem trans szamański mógł  trwać  nawet całą dobę.  Współwyznawcy wierzyli, iż wówczas dusza szamana   opuszcza ciało i  wędruje na wierzchołki gór, żeby w siedzibie bóstw,   uprosić łaski dla  całej społeczności. Szaman przekazywał wolę bóstwa,   potrafił odeprzeć  podstępny atak ze strony innego szamana, wykonać inną   czynnośc  magiczną np. wskazać miejsce najlepszych połowów ryb lub rejon    korzystnego polowania. Wierzono, iż szamani, będąc również w stanie    „normalnym”, posiadają zdolność przemieszczania się pomiędzy trzema    równoległymi światami: niebem, podziemiem i światem rzeczywistym,    przyjmując postać orła...</p>