– Исән-имин тапшыра алсаң, тагын шулхәтле түләрмен.
– Федотның бурыч үтәми калганы булмады әле, хан.
Федот чыгып киткәч, Җангали хан, торып, арлы-бирле йөренергә кереште. Бәхәссез, аның Казанда кылган явызлыкларын Мәскәү түрәләре беләләр, барысыннан да хәбәрдарлар. Ни кылырга тиеш ул? Моннан чыгып китеп булмый, ишегалдында, капка каршында икешәр сакчы тора. Инде нишләргә? Җәзасын көтеп ятсынмы? Их, ялгышты, ялгышты, ясавыл Гавриилны үтереп, юлда ук качасы булган. Тик кая? Барыбер тотып җәзаларлар иде. Урыс кенәзләре кеше җәзаларга һәрчак һәвәс булдылар – һәммәсе дә. Әллә инде Алтын Урда ханнарыннан өйрәнеп калдылар. Тегеләр имансыз чакта кеше үтерүне һичнигә санамаганнар диләр. Тик сәер бер хәл, җәзалаучылар башында һәрчак рухи атакайлар тора. Хәер, Җангали хан үзе дә теге йә бу кешегә җәза биргәндә иң әүвәл шәех белән киңәшер, шуннан соң гына казыйга тапшырыр иде. Хәзер үзе шул көнгә калды. Хәзер аның үзен хөкем итәчәкләр. Байлар белән әллә кайчан киңәшкәндер инде митрополит, юкса кенәз хезмәтчесе Федот ышанычлы итеп сөйләмәс иде. Урыс кенәзләре үзләре яклы ханнарны әүвәл уч төбендә йөрттеләр, соңыннан, чак кына гаепләре булдымы, йә Аккүлгә сөрделәр, йә башларын кистеләр. Ә бит аның әтисе җаны-тәне белән урыс кенәзләре мәнфәгатен яклаган кеше, гаскәре-халкы белән аларны яклый. Аталары юк, бу хәле өчен оҗмах эләкмәгәндер аңа, Шаһгали абасы Аккүлдә җиксенә, хатыны Фатыйма да, кешеләре дә җәзаланды. Ә бит Шаһгали абасы мәрхүм кенәзгә карусыз хезмәт иткән иде. Теләсә-теләмәсә дә, Җангали хан да алар яклы булып китте. Ни оттылар? Абасы сөргендә, ә ул үз язмышын көтеп утыра. Чынлап та, берләшеп, Казан татарларына кул сузган булсалар, чак кына иртәрәк, бер-ике ел алдан?..
Җангали хан кувшинда калган хәмерне кружкага койды, эчеп җибәрде. Чак кына тозлы сыман булган, беркайчан да кабып карамаган чучка маен капты. Май тәмсез түгел иде, киресенчә, тагын да кабасы килде. Утырып ашады, тагын хәмер салып эчте. Шуннан соң аңа җиңелрәк булып киткәндәй тоелды. Хәтта ул олан кенәзнең үзенә сүз әйтер. Барысын да сөйләп бирер, Казаннан бер Чүрәкәй бәкне генә качырмады ул, бик күп морзаларны качырды. Бөтенләй үк игелексез яшәмәде Казанда Җангали хан. Урыслар мәнфәгатен яклады.
Җангали хан киенде, коралларын такты, болдырга чыкты. Аның кинәт кенә кирмән-каладагы кызы янына кайтып китәсе килде. Менә хәзер, шул ук мәлдә. Капка янында өч-дүрт сакчы тора, кичә икәү иде, хәзер дүртәү саклыйлар. Күрәсең, ханның корал тагып чыкканын көтмәгәннәрдер, авызларын ачып, аңа карап каттылар.
– Мин китәм, – диде аларга Җангали хан. – Юл бирегез!
– Хан, хан, китә күрмәгез! – дип, берәүсе аның янына йөгереп килде. Йөгереп килде дә Җангали алдына тезләнде. Күз ачып йомганчы Җангали кылычын тартып чыгарды, башын иеп торган сакчының муенына чапты. Баш, бүректән аерылып, кан чәчә-чәчә тәгәрәп китте. Җангали хан аңа күз дә ташламый капкага таба кузгалды. Капка янында торган сакчыларның берсе торып йөгерде, икесе тораташтай катып калдылар.
– Китегез юлымнан!
Җангали хан кылычын селтәп җибәрде. Ни кылырга белми торган сакчылар, ниһаять, айныдылар.
– Исерек ич хан! – диде берсе һәм сөңгесен күтәрде.
– Ханга тияргә кушылмады, Ефимка! – дип җикерде икенчесе, капкага таба чигенә башлап. – Ефимка, дим, башың икеме әллә синең?!
– Ике, ике, Тимушка, ике! Әй, син, Җангали хан! Тукта! Тукта, диләр сиңа, нигә бер гаепсез кешенең җанын кыйдың?!
– Синекен дә кыярмын, юлымнан китмәсәң, урыс диванасы!
– Тукта, диләр сиңа, бер дә хан дип тормам!
– Югал күз алдымнан, җаның җәһәннәмгә җибәрмәс борын! Югал, тәре маңгай! Мин – хан, Җангали хан. Кит, тияргә хакың юк!
Җангали хан кылычын селтәде, әмма үзе үтергән адәм мәетенә абынып егылып китте. Шундук аның өстенә килеп яттылар, кулларын артка каердылар.
– Бәйлә үзен, Тимушка, нык бәйлә. Күр әле, тик торганда җан кыйды, исерек баш.
Җангали ханны, бәйләгәч, аякларына бастырдылар.
– Нишлибез үзе белән?
– Өйгә алып керәбез. Ә мәетне алыгыз. Кенәз күрмәсен. Соңыннан аңлашырбыз. Әйдә, җилкәгә салыш үзен. Авыр үзе, эт ялаган нәмәстә.
Җангали ханны өйгә алып керделәр, сәкегә салдылар. Ике сакчы ике ягына басты, берсе чыгып китте. Күп тә үтми ишегалдында шау-шу купты, ачык капкадан ике-өч арба килеп керде.
– Килделәр, үзләре килделәр! – дип кинәнде бер сакчы.
Түр якка алдан Иван Телепа килеп керде, аның артыннан кенәгинә Елена Глинская, бер адым кала төшеп, олан кенәз Иван. Кенәз Телепа кенәгинәгә урын күрсәтте, олан кенәзгә түмәр салган урындык куйды.
– Рәхим ит, олуг кенәз, утырың, – диде ялагайлана төшеп Иван Телепнёв.
Олан кенәз бер сүз әйтми урындыкка утырды һәм бүлмәгә күз йөртеп чыкты. Ирен чите белән генә елмаеп, әнисенә карады. Улының нәрсә турында уйлап алуын белгән шикелле, бөек кенәгинә:
– Кенәз, бу өйне кайчан адәм рәтле итеп җиһазларсың икән? Табышың да ару гына кебек. Ливониядән шактый мал төяп кайттың?.. – диде.
– Тиздән тиздән, кенәгинәм. Әнә Казан баш калкытты, Сафа Гәрәй кайтып ята, ди. Иң бай мәркәз. Казнага иң күп мая китерүче. Казанны югалту Рәсәйгә, кенәгинәм, баш югалту белән бер булыр иде. Казанны кушкач кына Рәсәй Рәсәй булды, кенәгинәм, шулай бит, Иванушка, олуг кенәз, дим! – дип, олан кенәзгә мөрәҗәгать итте Телепа.
– Без анда янә яу йөрербез, – диде олан кенәз. – Казан янә безнеке булыр. Атам кулындагы бер илне дә бирмәбез.
– Хәйран, хәйран, олуг кенәз. Хуплыйм. Менә бу, кенәз, менә бу фикер. Гаскәр башында үзем барам, олуг кенәз.
– Башың Казанда калдырмассыңмы соң? Ливониядән исән кайттың да, казанлылар ливониялеләр түгел, шулаймы, анам?!
Иван Телепнёв күзләрен акайтып кенәгинәгә карады.
– Бигайбә, орыш кырында кан коелмый булмый, олуг кенәз. Кирәк икән, Рәсәй өчен мин башым салырга да риза.
– Ха-ха, – диде каһкаһәләп олан кенәз.
– Хи-хи, – дип көлгәндәй итте Иван Телепнёв кенәз, эченә зәһәр агу йөгерсә дә, сер бирмәскә тырышып. – Кенәгинәм, менә сиңа җавап, менә сиңа тапкырлык. Кинәнәм, кинәнәм мин синең өчен, олуг кенәз. Беләсеңме, Ванюша, мин синең өчен җаным фида кылырга да риза. – Иван Телепнёв олан кенәз алдына тезләнде. – Без әле синең белән, Ванюша, күп нәрсәләр майтарырбыз. Казанны да, Әстерханны да, Кырымны да, Ливонияне дә тез чүктерербез. Ләкин дошманның иң яманы анда түгел, Ванюша, дошманның яманы мондагы байлар. Без аларны тыярбыз, тыярбыз, кирәк икән, сөрербез, баш чаптырудан да чирканмабыз. Баш кисеп кылыч тутыкмый, диләр. Сиңа хыянәт иткән һәр мәлгунь муенына кылыч төшәр йә башы сөргендә черер.
Ул арада эчкәре яктан җитәкләп диярлек Җангали ханны алып чыктылар. Аягында көчкә басып торса да, каршында кем икәнен абайлады Җангали хан, әмма баш имәде, аягына төшмәде, киресенчә, тураебрак басты. Бу хәлне күреп, олан кенәз шаркылдап көлеп җибәрде. Олан кенәзнең көлүендә ут чаткысыдай зәһәрлек бар иде, моны Иван Телепа кенәз генә түгел, бөек кенәгинә Елена Глинская да сизеп алды һәм ана буларак иң әүвәл ул курка калды.
– Шулкадәр эчәләрмени инде, Җангали хан?! – диде ул үз иткәндәй йомшак вә ягымлы тавыш белән. – Атагыз, Җангали хан, табында бик тыйнак кыланыр иде. Менә, улым, гыйбрәт ал. Атагыздан калган тәхетебезне саклый белмәсәк, безнең дә шул көнгә калуыбыз бар. Шуны белеп торсаң иде, улым. Менә бу ханны атаң Казан каласына җибәрде, тәхет биләргә кушты. Казан кадәр Казан тәхетенә утыртты. Тик Җангали ханның тәхетне кулында тотарга кодрәте җитмәдеме, акылымы— безнең каршыга кайткан. Канатлары сынган, кыяфәте ташка үлчим. Инде бездән нинди хөкем өмет итәсең, Җангали хан? – дип, көчкә аягында басып торган Җангалигә карады кенәгинә.
– Мин гаепле түгел, кенәгинә, гаепле түгел, – диде Җангали хан, еларга җитешеп. – Мине котырттылар.
– Гаепле түгел, котырттылар, ә үзең гаскәрең башында Казандагы христианнарны кадап-чәнчеп йөргәнсең! – диде чәчрәп төшеп Иван Телепнёв.
– Җангали хан гаепле, ул безгә генә түгел, мәрхүм атабыз исеменә дә тап төшерде – хыянәт итте урысларга. Биргән вәгъдәсеннән, эчкән антыннан ваз кичеп, мәрхүм атаң ышанычын аяк астына салып таптады. Инде җәзаны да син бир аңа, улым. Атаң сиңа тәхетен васыять итеп калдырды, атаң сурәтендә ошбу хыянәтчегә җәзасын да бир, – диде ана кеше, бөек кенәгинә Елена Глинская. Ананың максаты изге, ул урыс тәхетенә каты куллы, шәфкать белмәс алмаш әзерли иде. Ләкин бер нәрсәне исәпкә алмады ана кеше – бала күңеленә яман коткы салуын. Олан Иван шундый яшьтә иде: ул анасы әйткән бар сүзне күңеленә сеңдерә бара, бакырны да саф алтын итеп кабул итә иде.
Алты яше тулар-тулмас олан, анасының сүзләреннән соң башын чөя төшеп, аягы идәнгә җитмәгән урындыкка тураебрак утырды. Шул рәвештә йөзе шешенеп беткән Җангали ханга җирәнеп, чыраен чытып карады. Күз карашында ук зәһәрлек күреп, угланы өчен әүвәл ана кеше – Елена Глинская курка калды, аннары Җангали хан чак кына артка чигенгәндәй итте. Ләкин ханның бу хәрәкәте олан кенәзгә кыюлык кына өстәде. Ул шуып диярлек урындыгыннан төште һәм кулындагы кам таягы белән Җангали ханның ияк астына терәп, хыянәтче ханның башын күтәрә төште.
– Күземә туры карап әйт, хан. Казан мәркәзендә чынлап та христианнарны чабып-кадап йөрдеңме? Урысларны, минем холопларны, христианнарны, миңа тугры хезмәт иткән халыкны? Әйт, әллә телең йоттыңмы?! – диде, тешен кысып олан кенәз. Баланың бу кыланышына анасы Елена гына түгел, күпне күргән Иван Телепа да курка калды һәм, үсмерне тыярга теләп, әле кенәгинәгә, әле Җангали хан артында басып торган ясавыл Гавриилга карады. Кешегә әйтсәң, кеше ышанмастай хәл иде, тез буе олан кенәз хан кадәр ханны хөкем итә, ул гынамы, мәрхүм атасы кебек үк сорау ала иде.
– Браво, браво, кенәз! – дип күтәреп алды Иван Телепнёв, олан кенәзне куәтләп. Ул шулай диюгә, олан кенәз таягы белән анасының сөйгәне Иван Телепнёв ияк астына китереп төртте.
– Минем хөкемем бер булыр, кенәз: хыянәтче ханның башын кисәргә!
Кенәз Иван Телепнёв ачкан авызын ябалмый торды, ул олан кенәздән барысын да көткән иде, әмма болай ук булыр дип уйламаган иде. Анасы исә урыныннан кубып, уеннан уймак чыкмагае дип булса кирәк, олан кенәзнең иңбашына кулын салды.
– Ашыкма, улым. Башта без аның гаебен ачыклыйк.
– Ачыклап торасы юк, мин аңа хөкем чыгардым инде, – диде олан кенәз эретерәк кенә һәм тәкәббер төстә урынына менеп утырды. – Монда, минем күз алдымда ук башын чабыгыз!
Олан кенәз дык итеп кам таягы белән идәнгә төртте.
Бу хәтлесен берәү дә көтмәгән иде, барысы да күзгә-күз карашып алдылар. Кенәз карарын ишеткән Җангали хан бала аягына төште, әмма олан кенәз аны тибеп җибәрде:
– Кит, кагылма миңа!
Җангали хан тәмам өметен өзде бугай, тураеп аягүрә басты, инде ул олан кенәзгә өстән аска җирәнеп карады.
– Хәсрәт кенәз, борын астыңда маңкаң кипмәгән – адәм хөкем итәсең. Син минем башым кистерермен дә котылырмын дип уйлыйсыңмы? Булмас ул. Мәңге тынгылык бирмәс Җангали җаны сиңа, мәңге! Шул яшеңдә үк адәм канына сусагач, үскәч нәмәләр кылырсың?! Аллаһы Тәгалә сиңа иң каты каргышын кояр. Әйе, кенәз, мин гаепле, үз халкымның динен, телен, ирек вә азатлыгын яклаган өчен гаепле. Ләкин атаң алдында да, анаң алдында да түгел һәм халкым алдында да түгел. Алар, синең ялганчы, астыртын, елан телле юмакай баскынчы атаң сүзенә ышанып, күп тапкырлар кан кардәшләренә каршы сугыштылар, изге туганнарының канын койдылар. Юк сиңа шәфкать ул халыктан. Мин синең карагруһчыларыңны Казанга барып тәхеткә утыргач та куарга тиеш идем, синең ахмак кенәзең Василий Пенковка ышанган булдым. Ул кабахәтнең җаны әллә кайчан Аллаһы Тәгалә каршында инде, ул аңа мөселманнарны кимсеткән өчен үз җәзасын бирер – тәмуг аңа, кыямәт көнгәчә тәмуг утында янасы кеше ул. Баскынчылыкка, кеше рәнҗетергә йөз тоткан явызлар беркайчан да бәхетле була алмый, каһәр аларга, каһәр! Инде син дә атаң явызлыгын дәвам итәсең, сиңа да килер ул каһәр, килер! Син, олан кенәз, акылың утырыр-утырмас, кеше хөкем итәсең. Тормыш юлың кан коюдан башларга исәбең. Искәрсәң иде, олан кенәз, тереклегең ничек башласаң, шулай тәмамларсың, гомерең буена канга сусарсың, гомерең буена! Кистер минем башымны. Тик бер нәрсәне онытма: моннан соң татар халкыннан да, үз халкыңнан да хөрмәт вә ихтирам булмас. Бүген кыйблага йөзем борып, Аллаһым вә Раббымнан шуны сорыйм мин. Каһәр сиңа, каһәр!
– Туктал, тик тор, тик тор, хан! – дип җикерде сабыры төкәнгән Иван Телепнёв. – Туктал, Җангали хан, сиңа әйтәм.
– Куй, куй, хан, үпкәләмә син аңа, бала гына әле ул, – дип, урыныннан күтәрелде бөек кенәгинә. – Ул сине куркытырга гына теләгән иде.
– Юк, мин аны куркытырга гына теләмәдем, әнием, мин аны үзем җәзалаячакмын, үзем! – дип, урыныннан сикереп төште олан кенәз һәм тәвәккәл төстә Җангали ханга таба юнәлде. Моны күреп, Җангали хан билендәге хәнҗәрен тартып алды. Олан кенәз дә энҗе-мәрҗәннәр белән бизәлгән саплы хәнҗәренә ябышты, кынысыннан суырып алды, авызын кыйшайтты. Кенәз Иван Телепнёв, эшләрнең яманга таба китүен сизеп, Җангали хан артында кылыч тотып басып торган ясавыл Гавриилга ым какты, янәсе, сак бул. Олан кенәз хәнҗәрен күтәрде, Җангали хан да, чак кына чүгә төшеп, аңа ташланырга җыенды. Тагын бер мизгел, олан кенәз Җангали хан хәнҗәреннән якты дөньядан китәчәк иде. Ләкин шулчак ясавыл Гавриил, киерелеп, бар көченә Җангали ханның муенына кылычы белән чапты. Яртылаш муены чабылган Җангали ханның гәүдәсе бер мәлгә генә алга таба ымсынгандай итте дә олан кенәз аягы астына ук ишелеп төште. Бөек кенәгинә аһ итте дә урындыкка утырды, башы бер якка авышты. Көмеш җепләр катыштырып тегелгән олан кенәз сырмасына Җангали ханның кайнар каны чәчрәде, битләренә сибелде. Олан кенәз аяк астында үлем белән тартышып яткан ханны, зур итеп ачылган авызын, сирәк тешләрен, акайган күзләрен күрде дә чырыйлап кычкырып җибәрде. Баланың кычкыруына беренче булып Иван Телепнёв аңына килде, олан кенәзне тынычландырырга ташланды. Олан кенәзнең өсте, бит-башы кан, хәтта хәнҗәр очыннан да кан тама иде. Олан кенәзнең бөтен тәне дер-дер килә, куллары калтырый, сулыш җитмәгәндәй, авызын зур-зур ачып һава ала иде.
– Ясавыл! – дип җикерде Иван Телепнёв. – Ни карап каттың?! Кенәгинәне ян бүлмәгә алып чык. – Кенәз әйләнде дә ишекъяры торган сакчыларга кычкырды: – Алыгыз мәетне, ни карап каттыгыз?!
Шуннан соң гына Иван Телепнёв олан кенәзне кулына күтәреп алды, инде авызыннан күбекләр ага башлаган, тәне тартышкан, тешен яман итеп шыгырдаткан баланы ятагына алып керде, урынга салды. Салды да, ни кылырга белми, кенәгинә янына чапты. Мәгәр аның гаҗәпләнүенә каршы кенәгинә инде исенә килгән, торып утырып, чәчен рәтләп маташа иде.
– Еленушка, Ваняткага нидер булды.
Бөек кенәгинә бәрелә-сугыла ятак ягына керде, ятактан идәнгә егылып төшкән, иләмсез тавышлар чыгарып, идәндә бөтерелгән баланы кулына алды, яңадан урынга салды һәм, Телепнёвка борылмый гына:
– Кашык бир! – диде.
Иван Телепнёв әйләнеп килгәндә, кенәгинә баланы кулына алган, селкенеп утыра иде инде.
– Нәрсә эшләдең, нәрсә эшләдең, балакаем, күз нурым? Нигә кирәк иде ул хан сиңа… – Елена Глинская Телепага күз төшереп алды, кулындагы кашыкка күз салды. – Кирәкми инде. Үтте.
Иван Телепнёв сөйгәненең аягына төште, аякларыннан кочты.
– Ул бума чире белән авырыймыни, Еленушка?
– Әйе, узар ул, Ваня, узар. Балигъ булгач бетә диләр аны.
– Минем атам да шул чир белән интегер иде, мәрхүм.
Елена Глинская дәшмәде, ул хәтта бу серне үзеннән дә яшерә иде. Олан кенәз әкрен генә исенә килде, әмма хәле юк иде. Тешләнгән иреннәрен кыймылдатып, су сорады.
– Миңа суык, әнием, мин өшим, – диде бала, күгәргән иреннәрен кыймылдатып.
– Ваня, төлке юрганын китер, – диде бөек кенәгинә.
Күз ачып йомганчы төлке юрганын китерделәр, кенәгинә баланы юрганга төрде дә ятакка салды.
– Минем йокым килә, әнием.
– Йокла, балам, йокла.
Баланы ятакка салгач, теге күзләрен йомгач, бөек кенәгинә Җангалигә җәза бирелгән якка чыкты. Биредә мәетне алганнар, идәнне ялтыратып юганнар, почмакларга хуш исле үләннәр кертеп элгәннәр иде инде.
Бөек кенәгинә урындыкка утырды һәм Иван Телепнёвка:
– Җәза вакытында монда булган барчасы да минем каршыма керсен! – дип боерды.
– Баш өсте, кенәгинә.
– Кара аны, кенәз, Җангали ханның башын чапкан ясавылны күздән яздыра күрмә.
– Һәммәсе дә монда, кенәгинә, борчылмагыз.
Яңа гына булып алган коточкыч хәлдән соң айнып җитмәгән халыкны күз ачып йомганчы кенәгинә каршына китереп бастырдылар.
– Берәүсе дә калмадымы?
– Пешекче Федот юк, – диде сакчыларның берсе. – Ул аш хәстәрли.
– Аны да китерегез. Тиз!
Пешекче Федотны да китереп җиткерделәр. Кенәгинә каршына җилтерәтеп китерелүенең сәбәбен белмәгән Федот агарынып калган, әле берсенә, әле икенчесенә мөрәҗәгать итмәкче, әмма кыймый, авызын ачарга куркып тора иде.
Бөек кенәгинә ясавыл Гавриилга борыла төште:
– Ясавыл, ошбу кешеләрнең берсен дә калдырмыйча иртәгәүк Казанга алып китәсең. Ишетәсеңме, берсен дә калдырмыйча.
– Алып китәм, китәм, – диде ясавыл Гавриил һәм кенәгинәнең аягына төште.
– Йә-йә, тор, сүзем бетмәде әле.
– Еленушка, бу кеше безгә хыянәтче Җангали ханны алып кайтты. Аты – Гавриил Карпов, игелекле кеше, ышанычлы зат. Теге вакытта хатынын Василий кенәз тартып алган иде.
– Хакмы бу хәл? – дип сорады кенәгинә.
– Хак, хак, – диде ясавыл Гавриил, кенәгинәнең күлмәк итәген үбәргә үрелә-үрелә, ләкин аңа итәген үбәргә бирмәде кенәгинә.
– Тор, Гавриил! Мин кушкан эшне вә йөкне исән-имин башкарып кайтсаң, мин сиңа кенәз Василийның утарын да, кайчандыр тартып алган хатының да кайтартырмын.
– Ат-исемен дә титулын, дим, анакаем?!
– Башта мин кушканны үтә. Алшарт сиңа – Җангали хан фетнә вакытында Казанда үлә. Җангали ханны казанлылар үзләре суялар. Бу адәмнәрең шул хакта базарларда сөйләп йөрсеннәр, аш табыннарында. Ә Җангали ханның мәетен бүген үк Казанга алып китәсез. Мәетне Атаудагы бакчага ташласагыз әйбәтрәк булыр. Шул йөкне башкарып кайткач, кенәз Телепнёв син теләгәннең барысын да эшләр. Титул да булыр.
– Булыр, булыр, – диде Иван Телепнёв кенәз ашыгыбрак. – Боярлар да килешер, митрополит та, сөйләшербез.
– Христианнарым, сүзегездә тора күрегез. Ул-бу булса, йөгем йөкләп кайтмасагыз, миннән шәфкать вә игелек көтмәгез. Күп сөйләп йөрмәгез, яман сүз дөрләп янган уттан да, аел очлы сөңгедән дә ямандыр. Утта пешкән яра төзәлә, сөңге тигән яра җөйләнә, ләкин авыздан чыккан яман сүз мең тапкыр очлырактыр. Җангали ханның Казанда фетнә вакытында шәһит булуы хакында сүз тарату христианнар өчен изге эштер. Кайсыгыздан, Хак Тәгалә, сүз чыга, аның теле киселер, җәһәннәмгә качса да табып алырбыз. Ак юл сезгә, христианнар.
Барысы да чыгып киткәч, каршында ни кылырга белми басып торган сөйгәненә кенәгинә:
– Бер тапкыр гына мәет йөртүләре түгелдер, шәт. Мәетне иң ышанычлы кешеңә тапшыр. Бу хакта үзең дә берәүгә бер сүз әйтмә.
– Борчылма, гүзәлем, борчылма. Ышан миңа, барысы да син дигәнчә булыр.
– Бала йокыга китте, тынычланды, ахрысы. Китермәскә булган да бит үзен. Барам да барам дип җанга тиде. Хөкем итә, имеш. Арыдым мин, Ваня, илтеп куй безне. Ходай кушса, барысы да әйбәт булыр.
– Булыр, булыр, Еленушка, булыр.
О проекте
О подписке