Дзяўчаты без шкадавання пакінулі танцпляцоўку з незразумелымі гукавывяржэннямі, названымі сучаснай музыкай, прашмыгнулі ў левае крыло і падняліся па крутой драўлянай лесвіцы з разьбянымі парэнчамі на другі паверх, дзе мясціліся прыёмная і паміж прыёмнай метадычныя кабінеты. У адным з іх расслабляліся з дапамогай віна, піва і торціка з чыпсамі некалькі дзяўчат. Гэта былі танцоркі з калектыву, у якім займалася Таня, – Аляўціна Мароз, Юля Перасільд і Руслана Міхайлоўская. Даша іх ведала ў твар, але ніколі блізка ні з кім не сутыкалася. Аля Мароз вучылася ў паралельным класе, дзве іншыя дзяўчынкі – у ліцэі, што знаходзіўся ў новым раёне, непадалёк ад ваенкамата і лякарні.

– Праходзь, – падпіхнула Паўлоўская Дашу з праходу ў кабінет.

Дашу здзівіла, хоць і не моцна, свабоднае распіццё спіртнога. Яна і падумаць не магла, што дзяўчаты, якія займаліся танцамі, здольныя так хвацка ўжываць алкаголь. Аляўціна нават курыла, страсаючы попел з доўгай цыгарэты ў аднаразовую пустую шкляначку.

– Не бянтэжся, – выдыхаючы дым колцамі, сказала Аля, звяртаючыся да Дашы. – Як бачыш, мы не анёлы. Зрэшты, як і ты. Смела, – звярнула ўвагу на знешнасць і ўбор госці. – Я думала, Танька гоніць. А ты насамрэч такая. Праходзь, не саромейся. Тут усе свае.

Даша нерашуча ўвайшла ў кабінет, села на прапанаванае Паўлоўскай крэсла. Таня прысуседзілася побач, каб Даша адчула, што прысутныя ёй не ворагі.

– Што піць будзеш? – спытала Аля.

– Не ведаю, – Даша паціснула плячыма. – Я яшчэ ніколі…

– Усё бывае калі-небудзь упершыню, – вымавіла Руслана Міхайлоўская – высокая хударлявая бландзінка, разліваючы па шкляначках віно.

– Пі, – працягнула адну шкляначку Дашы Аля, – за смеласць.

Даша ўзяла шкляначку аберуч, зірнула ў вадкае яго змесціва і пачала піць хуткімі маленькімі глыткамі, не адрываючыся, пакуль не выпіла ўсё.

– Цыгарэтку? – прапанавала Аля.

Даша згодна кіўнула, зацягнулася няўмела, закашлялася.

– Пачакай, – спыніла сяброўку Таня, таму што Даша гатовая была заплакаць, ці то ад дыму, што патрапіў у лёгкія, ці то ад смеху дзяўчат, якіх расссмяшыла неспрактыкаванасць госці, – я пакажу. Глядзі, – узяла яна цыгарэту, – прамаўляеш «Ой, мама!» і адначасова ўдыхаеш. Спрабуй.

Даша зрабіла так, як падказала Таня. Вочы яе адразу павільгатнелі, падлога паплыла. Здавалася, яна знаходзілася на борце нейкай яхты, што калыхалася на хвалях. Стала добра і прыемна. Потым вочы раптам загарэліся, аднекуль з'явіліся бадзёрасць у прыскок з весялосцю, і Даша адчула, што ведае дзяўчат з метадычнага кабінета сто гадоў.

– Ну як? – Таня пацікавілася станам сяброўкі.

– Клёва! – паказала Даша вялікі палец, падняты ўгару, і зацягнулася яшчэ. – А што святкуем? – спытала.

– Нараджэнне новага чалавека, – адказала Юля Перасільд – пякучая брунетка з кароткай стрыжкай, неверагодна пластычная і абаяльная.

– А хто нарадзіўся? – не зразумела Даша.

– Ты, – прагучаў адказ.

– Ды ну вас, – засаромелася Даша. – Гоніце, пэўна.

– Хто гоніць? – запярэчыла Аля. – Гоніць дзед Андрэй сэм у Пацейках.

– Ну дзякуй тады, – не знайшла чаго іншага адказаць Даша. – А як вы тут… Дырэктрыса не заругае? – паказала рукой на стол з алкаголем.

– Не хвалявайся, – запэўніла Юля. – У нас усё чыкі-пукі.

– Калі дзяжурыць Мікалай Міхайлавіч, – сказала Руслана, – дырэктрыса спіць спакойна і ніколі яго не правярае.

– А хто такі Мікалай Міхайлавіч? – не разумела Даша.

– О, Мікалай Міхайлавіч, – падміргнула госці Юля, – гэта Мікалай Міхайлавіч. Адным словам, лапачка.

– Бусечка, – падтрымала Аля.

– Міравы чэл, – дапоўніла Руслана.

– Наш новы рэжысёр, – больш падрабязна растлумачыла Таня. – Малады, параўнальна, жудасна разумны, але афігенна абаяльны. І так нас разумее…

– Так разумее, – падтакнула Юля, – што дазваляе некаторыя непрадугледжаныя, несанкцыянаваныя…

– Язык не зламі, – перабіла сяброўку Руслана.

– Карацей, з ім можна ўсё, – паставіла кропку Аля, – і за ім, як за мурам. Ніколі не здасць і не зробіць балюча. Проста адвал башкі.

– А хіба яшчэ ёсць такія? – не паверыла Даша.

– Трапляюцца, як бачыш, – сказала Руслана.

– Павязе ж камусьці, – дапусціла Таня.

– Галоўнае, каб на сцерву не нарваўся, – заўважыла Юля.

– Добра, давайце вып'ем, – прапанавала Аля. – Хто там за бармэна?… За смелых і сапраўдных!

Дружна выпілі.

Даша раптам пачала задыхацца. Паветра бракавала катастрафічна. Ногі падкошваліся, як саламяныя. У вачах пацямнела. Ярка ўспыхвала і згасала ў іх лямпачка. Шкляначка з віном выпала з рук, добра, што не на падлогу – не запырскала дыван, скрывавіла адно стол з некалькімі паперамі на ім. Ванітны камяк падпаўзаў да горла. Трэба было на вуліцу. Тэрмінова. Аднекуль узяліся сілы, і Даша рванула з месца, дапамагаючы рукамі, шукаючы апоры ў сценах, прэч з будынка. На лесвіцы ледзь не падвярнула нагу, няўдала спатыкнуўшыся. Скацілася б уніз кулём, калі б рукі не ўчапіліся за парэнчы. Вымушаная затрымка справакавала захраслы ў горле ком да дзеяння. Ён нястрымна падкочваў, жадаючы вызваліцца з вязніцы, як лава з вулкана. Заціснуўшы рот далонню, Даша, пахістваючыся, на амаль нягнуткіх нагах, вырвалася з Дому культуры на паветра, як дым з пячной трубы, урэзалася галавой у жывот стаяўшага на яе шляху Хвалея, які вырашыў пакурыць пасля выпітых некалькіх вялікіх глыткоў піва, учапілася, як абцугамі, у яго рукі, каб не паваліцца. Тут жа яе званітавала проста на ногі Хвалея, які абуў зусім новыя, ні разу не надзяваныя берцы.

– Белая! Тварына! – загарлапаніў Хвалей, быццам яго рэзалі, да слёз амаль ад крыўды за сябе. – Прыбярыце яе ад мяне! Ты чо творыш, пудзіла?! – ударыў дзяўчыну па руках тыльнымі бакамі далоняў і па галаве, спрабуючы пазбавіцца ад павіслай на ім, як на слупе, аднакласніцы.

– Не чапай яе! – наляцела каршуном Паўлоўская, якая паспяшалася на дапамогу сяброўцы, але не дагнала своечасова.

Прысутныя пасталі колам, назіраючы за тым, што адбывалася, але не ўмешваліся. Хтосьці зларадна пасмейваўся, хтосьці цікаўна ўзіраўся, хтосьці выкрыкваў пахабныя заўвагі.

– Адвалі ад мяне, тварына! – яшчэ раз стукнуў па галаве Хвалей Дашу, і тая адпусціла рукі, павалілася на карачкі, задыхаючыся ў ванітавых пазывах. – Заб'ю! – занёс нагу для ўдару ў жывот.

Эпізод 4

Жаданне Хвалея паквітацца за сапсаваныя абутак і калашыны цалкам зразумела. Але ж нельга біць ляжачых, тым больш дзяўчынку, значна слабейшую і пры гэтым бездапаможную. Тым не менш ніхто не спыніў Хвалея, нават не паспрабаваў, акрамя Паўлоўскай, якую Хвалей адшпурнуў ад сябе, як кацяня.

– Мікалай Міхайлавіч! – завішчала тады Таня, не то ад болю, не то ад роспачы.

І ён з'явіўся. Перахапіў занесеную нагу Хвалея, падсек апорную і, рвануўшы на сябе, адпусціў. Хвалей шмякнуўся спінай прама ў Дашыны ваніты, нічога пры гэтым не расплюхаўшы.

– Бліна! – прароў ён, адмаўляючыся верыць у тое, што адбылося. На вочы наварочваліся здрадлівыя слёзы. Тыя ж, хто, стаіўшы дыханне яшчэ некалькі імгненняў таму хварэлі за яго, зараз над ім смяяліся.

– Разышліся ўсе! – загадаў Мікалай Міхайлавіч, быццам на пляцы. І яго паслухаліся. Хтосьці вярнуўся ў танцзалу, хтосьці адышоў дапіваць пакінутае ўбаку з кампаніяй, хтосьці закурваў, павярнуўшыся спінай, некаторыя, разбіўшыся на пары, сыходзілі абменьвацца пацалункамі.

Мікалай Міхайлавіч дапамог Дашы падняцца, потым узяў на рукі, як дзіця.

– Вешайся! – стрэліў пагрозай яму ў спіну Хвалей. Ён стаяў, выціраючы куртку паперай, якую працягнула яму нейкая спагадлівая дзяўчына.

– Прабачце, вы штосьці сказалі? – азірнуўся Мікалай Міхайлавіч – высокі, шыракаплечы, крэпкі, коратка, па-вайсковаму стрыжаны малады чалавек гадоў дваццаці пяці-трыццаці, – ветліва ўсміхаючыся. Адно правае вока яго нервова торгалася, ды невялікі шнар пад ім у выглядзе птушачкі, хутчэй за ўсё ад нажа, набрыняў.

– Нічо, – буркнуў Хвалей, працягваючы выціраць куртку.

Беражліва трымаючы на руках Дашу, Мікалай Міхайлавіч хуткім крокам накіраваўся да прыбіральні, Таня патэпала следам.

– Мікалай Міхайлавіч, – казала яна па дарозе, апраўдваючыся, – гэта я ва ўсім вінаватая. Але хто ж ведаў, што так выйдзе? Мы не думалі, што на яе так падзейнічае…

– Індык таксама думаў, – адгукнуўся Мікалай Міхайлавіч. – Каб я яшчэ раз звязаўся з вамі…

– Больш такога не паўторыцца, – абяцала Таня.

– Што, больш ёй наліваць не будзеце? – з'едліва сказаў Мікалай Міхайлавіч. – Ці ў сяброўстве адмовіце, як не прайшоўшай кастынг?

– Мікалай Міхайлавіч, што вы такое кажаце? – не зразумела Таня.

– Слухай мяне сюды, – рэзка спыніўся Мікалай Міхайлавіч, абярнуўшыся да дзяўчыны, – калі хоць адна душа даведаецца пра сённяшні інцыдэнт тут ці ў школе, на мяне больш можаце не разлічваць. Прыкрываць вас я не стану, можаш не сумнявацца…

– Ды ніхто не даведаецца! – абурана ўсклікнула тая. – Хвалей заткнецца і затаіцца, выношваючы план помсты. Не ў яго інтарэсах раздзімаць з мухі слана. Усе нашы будуць маўчаць, ды і стукачаствам наша школа ніколі не славілася. А ў метадычным мы ўсё прыбярэм, не хвалюйцеся.

– Глядзі мне, – зноў закрочыў Мікалай Міхайлавіч. Таня ледзь паспявала за ім.

Расчыніўшы дзверы ў жаночую прыбіральню, Мікалай Міхайлавіч строгім позіркам выдварыў некалькіх дзяўчат з раёна, якія, седзячы з півам на шырокім падаконніку, абмяркоўвалі нейкага крутога чэла, што разабраўся на мінулых выхадных у данс-клубе «Пацейкі» з дзясяткам адмарожаных мясцовых крутавэлкаў. Няхочучы, яны саступілі памяшканне Мікалаю Міхайлавічу, недвухсэнсоўна падміргнуўшы сыходзячы.

Мікалай Міхайлавіч уключыў у кране халодную ваду, паставіў Дашу на ногі, нахіліўшы да ракавіны.

– Давай дапамагай сяброўцы! – абхапіўшы Дашу аберуч, каб тая не страціла раўнавагу, загадаў Паўлоўской памыць твар дзяўчыны.

Даша штосьці невыразнае прамукала, калі халодная вада кранулася яе вуснаў і шчок, паспрабавала супрацівіцца.

– Даша, супакойся, – ласкава прашаптала Таня, – усё добра.

Дзяўчыну зноў скруціла, яна пачала задыхацца, выдаючы гучныя ванітныя гукі, але ванітаваць больш не было чым. Яна выплёўвала страўнікавы сок.

– Дай ёй вады! – загадаў Мікалай Міхайлавіч Тані.

Тая паслухмяна набрала вады ў шклянку. Мікалай Міхайлавіч узяў шклянку з яе рук, паднёс да Дашыных вуснаў.

– Пі! – строга прамовіў.

Даша замахала рукамі, затупала ножкамі.

– Не хачу! – прадраліся словы праз сліну. – Вельмі дрэнна, – перайшла на паўшэпт і абмякла, ногі падкасіліся.

– Яна чо, таго? – спалохалася Таня.

– Не, вырубілася, – адказаў Мікалай Міхайлавіч. – Зараз спаць будзе. Крызіс мінуў.

– А чо з ёй было?

– Не піла яна, мабыць, ніколі. А вы яе, не шкадуючы, відаць, спансавалі. Атручванне ў яе алкагольнае ці алергія на спіртное.

– І чо цяпер?

– Чо-чо? – перадражніў Таню Мікалай Міхайлавіч. – Калі размаўляць навучыцеся? Спаць будзе. Толькі яе дамоў трэба неяк…

– Я зараз патэлефаную, – дастала Таня мабільны, набрала нумар Дашынай сястры. Доўгія гудкі. Яшчэ раз набрала. Тое ж самае. Трэці раз набрала. Зноў безвынікова.

– Добра, паказвай дарогу, – узяў Дашу на рукі Мікалай Міхайлавіч, накіраваўся прэч з прыбіральні.

Вартаўніку ён сказаў, што хутка вернецца. Ісці сапраўды было недалёка. Нейкіх паўтары сотні метраў.

Мікалай Міхайлавіч прыкрыў Дашу сваёй курткай ад дажджу, які, хоць і прыцішэў, але не спыніўся, на галаву сабе нацягнуў бейсболку. Таня ішла побач пад парасонікам.

Дзверы ў кватэру адчыніў Дашын тата. Мама з'ехала напярэдадні з сяброўкамі і знаёмымі, усяго каля дзесяці чалавек, на мінібусе ва Украіну гандляваць.

– Добры вечар, Сяргей Мікалаевіч, – прывіталася Таня.

– Прывітанне, – здзіўлена ўтаропіўся на нечаканых гасцей сярэдніх гадоў высокі мужык у белай футболцы і ў спартовых портках з лампасамі.

– Дазволіце? – ветліва папрасіў Мікалай Міхайлавіч прапусціць яго ў кватэру. Дашын тата збочыў.

– Налева адразу, – падказала Таня дарогу Мікалаю Міхайлавічу.

Яны разам увайшлі ў пакой. Таня разаслала пасцель, Мікалай Міхайлавіч паклаў Дашу, разуў і сцягнуў з яе «пачку». Потым накрыў коўдрай.

– Наўродзе ўсё, – сам сабе сказаў.

– Што, уласна… – дрэнна цяміў Дашын тата.

– Усё ў парадку, – усміхнуўся яму Мікалай Міхайлавіч. – Проста заснула ваша дачка. Будзіць было няёмка. Так што і вы не турбуйце яе, калі ласка. Ну, усяго добрага!

– Да пабачэння, Сяргей Мікалаевіч, – развіталася і Таня, спяшаючыся за Мікалаем Міхайлавічам.

– Да пабачэння, – прамовіў услед Дашын тата, паціскаючы плячыма.

Выйшаўшы з пад'езда, Мікалай Міхайлавіч спыніўся, памацаў па кішэнях, дастаў цыгарэту, закурыў.

– Далёка не хавайце! – адважнай хадой прадэфіляваў Хвалей блізка ад Мікалая Міхайлавіча і дзяўчыны. А непадалёк паўколам пасталі сямёра дзецюкоў, значна старэйшых за Хвалея, з яго двара.

– Курыць шкодна, – заўважыў Мікалай Міхайлавіч.

– Шкодна не курыць, – парыраваў Хвалей.

– Яно і відаць, – усміхнуўся Мікалай Міхайлавіч.

– Хвалей, ты чо? Ачмурэў? – Гэта Таня.

– Затухні, аўца! – прамовіў Хвалей.

– Імбецыл! – выдала Таня, прадбачліва схаваўшыся за спіну Мікалая Міхайлавіча.

– Выбачся! – ветліва папрасіў Мікалай Міхайлавіч Хвалея.

– Чуеш, дзядзька, – падышлі астатнія, але казаў адзін. У святле вулічнага ліхтара Мікалай Міхайлавіч добра разгледзеў падонкаватую фізіяномію чалавека, які, хутчэй за ўсё, нядаўна вызваліўся. – Не табе вучыць манерам нашых хлапцоў.

– А ці табе? – усміхаўся Мікалай Міхайлавіч.

– А чо, я за настаўніка не сыду? – заіржаў той, і ўсе заіржалі.

Мікалай Міхайлавіч не стаў чакаць, пакуль на яго нападуць. Ён ударыў першым. Закон нечаканасці заўсёды спрацоўвае. Хвалей атрымаў не балюча, але непрыемна. Астатнія разляталіся ад шалёных, хуткіх і ўдалых кулакоў Мікалая Міхайлавіча, як кеглі. Не падставіўся пад іх толькі былы вязень. Ножыкам пачаў палохаць.

– Паслухай, шаноўны, – сказаў яму Мікалай Міхайлавіч, – я не хачу цябе калечыць. Давай разыдземся мірам. Твой хлапец сам вінаваты, біў па галаве дзяўчынку, хацеў пацэліць нагой у жывот. Правільна гэта, як па-твойму?

– Не, – скрыгочучы зубамі, падумаўшы, адказаў той.

– Ну так мы пойдзем? – узяў за руку Мікалай Міхайлавіч Таню, якая з жахам і захапленнем адначасова назірала за ўсім, забыўшыся нават парасонік адкрыць.

– Валі, – гэтак жа працадзіў падонкаватага выгляду малады чалавек, сплюнуўшы пад ногі.

Упэўнена чаканячы крок, Мікалай Міхайлавіч накіраваўся да Дома культуры.

– Ваша куртка, Мікалай Міхайлавіч, – працягнула яму дзяўчына куртку, пра якую ён забыўся, і забыўся б яе ў Белых дома, калі б не Таня.

А дыскатэка заканчвалася, заставалася зусім крыху – і аб’явяць апошнюю павольную кампазіцыю.

Таня забегла на другі паверх, дзе яе сяброўкі ўжо ўсё дапілі і даелі і прымаліся за ўборку.

– Ну чо там Белая? – пацікавілася Аля.

– Абрыгалася ўся, – сумна адказала Таня. – Мы яе з Мікалаем Міхайлавічам дадому праводзілі. – Потым вочы Таніны ўспыхнулі, як зоркі. – Але вы б бачылі, як Мікалай Міхайлавіч махаецца!..

– А што здарылася? – былі заінтрыгаваны дзяўчаты.

Не прапускаючы ніводнай дэталі, часам выдумляючы, Таня распавяла пра сутычку, а слухачкі слухалі яе, нібы вучні на цікавым для іх уроку, перапытваючы, дзе незразумела.

Эпізод 5

Даша праспала ўсю ноч і паўдня, раз-пораз выкрыкваючы нешта ў сне. Магчыма, змянялася як чалавек. Так бывае, засынае адзін чалавек, а прачынаецца зусім іншы. Абсалютна непазнавальны, хоць з ранейшым тварам, з ранейшымі рукамі і нагамі. Хто ведае, што ёй снілася? Вера, наадварот, амаль не спала, праседзела ўсю ноч каля Дашынага ложка ў крэсле. Паўлоўская ўсё ж датэлефанавалася і сцісла распавяла пра здарэнне з Дашай. Спачатку Вера не надала ўвагі. З кім не здараецца напіцца? Яна выдатна памятала сваю першую сустрэчу з алкаголем, якая скончылася абдымашкамі з унітазам, думала ніколі больш нават не прыгубіць спіртнога. Але ўсё неяк хутка прайшло, не пакінуўшы ніякага следу, проста не напівалася больш. У студэнцкім жыцці без застолляў ніяк, ды і з хлопцамі на цвярозую галаву праблематычна штосьці наладзіць. Таму Вера, вярнуўшыся дамоў і пераканаўшыся, што Дашка спіць, таксама лягла. Забралася на верхнюю паліцу і салодка засапла ў абдымках адчуванняў, атрыманых у машыне з Цімурам. А Дашка сярод ночы як загарлапаніць штосьці з вакальнай жаночай партыі гурта «Слот»! Вера ледзь лоб не пабіла аб столь, вырываючыся ад сну. Спусцілася, паглядзела на Дашку. Наўродзе звычайна ўсё. Пасопвала сабе тая ў глыбокім сне, лежачы правай шчакой на падушцы. Схадзіла на кухню, папіла вадзічкі, праверыла, як татка. Таго не было. Успомніла, што яму ў начную. Ён рабіў вартаўніком на масласырзаводе. Вярнулася ў пакой. Толькі хацела прылегчы, як Дашка зноў загарлапаніла штосьці «Слотаўскае», перавярнуўшыся на спіну і размахваючы рукамі, нібы ў трызненні. Сяк-так супакоіўшы малую, змочваючы ёй скроні халоднай вадой, Вера вырашыла, што лепш панаглядаць, а то яшчэ паб'ецца Дашка аб верхні ложак у незразумелым прыпадку. Так і праседзела ноч да раніцы, як сядзелка ля цяжкахворага.

Потым прыйшоў бацька. Вера прыгатавала яму яечню.

– Што з Дашай? – спытаў ён у старэйшай дачкі.

– А што? – хаваючы вочы, адчуваючы віну за Дашкін стан, адгукнулася Вера.

– Яе прынёс нейкі мужык на руках у суправаджэнні Тані Паўлоўскай, – адказаў Сяргей Мікалаевіч, сядаючы за стол.

– Я ведаю, мне Таня тэлефанавала, – сказала Вера.

– Напілася, ці што? – здагадаўся Сяргей Мікалаевіч.

– Ды не, тата, пэўна, дрэнна стала, – павярнуўшыся спінай і робячы выгляд, што мые патэльню ў ракавіне, адказала Вера.

– Дапусцім, – зрабіў выгляд, што паверыў, Сяргей Мікалаевіч. – А з абліччам яе што? – спытаў.

– А што? – Вера зрабіла выгляд, што не зразумела.

– Ты мне не штокай, – жаваў Сяргей Мікалаевіч, – я пытанне задаў.

– Тат, у нас, у дзяўчынак, – паспрабавала растлумачыць дачка, – зусім іншае паняцце пра прыгажосць, чым у вас, мужчын. Даша эксперэментуе. У яе ўзросце гэта нармальна.

– І ванітаваць ва ўсіх навідавоку – таксама нармальна? – з'яхіднічаў Сяргей Мікалаевіч. – Вушы вянуць, як пра вас мне пачынаюць вымаўляць. Не ведаеш, куды ад сораму дзецца.

– А ты пабольш слухай, – заявіла Вера.

– Добра, – даядаючы, прамовіў Сяргей Мікалаевіч, – вернецца маці, разбярэцца з Дашкай. З табой ужо бескарысна. Я спаць.

І так заўсёды. Бацька ніколі не ўнікаў і не спрабаваў углыбіцца ў праблемы ўласных дзяцей. Імі займалася мама. Ён наогул быў шчаслівы, калі яго ніхто не чапаў і не турбаваў, уткнуўшыся ў тэлевізар, па якім глядзеў фільмы з DVD-дыскаў. Жыццё на экране хвалявала яго больш, чым сям'я. Для прыстойнасці скажа пару павучальных слоў, пачуўшы пра дочак што-небудзь на вуліцы ці на працы, і ўсё. Эгаіст, адным словам. Навошта тады жаніцца было, дзяцей заводзіць? Ім жа, апроч матэрыяльнай дапамогі, патрэбна і маральная падтрымка блізкіх людзей. А так атрымлівалася, што татка проста адкупліваўся грашыма, абы яго пакінулі ў спакоі. Ды ну яго, гарбатага магіла выправіць. Пайшоў спаць, хай спіць. Менш лаянкі будзе, калі Дашка ўстане. Дашка любіла лаяцца з бацькам, каб разварушыць яго неяк, часам у яе атрымлівалася, ён рабіўся вясёлым і радасным, хадзіў з ёй куды-небудзь, песціў, ганарыўся статусам бацькі, але часцей замыкаўся ад усіх, як у камеру, нікога ні бачыць, ні чуць не жадаў. З мамай усё часцей сварыўся. Без нагоды. Проста так. Яны нават спаць разам перасталі. Татка зараз пад тэлевізарам абярложыўся.

– Вера! – пачула раптам Вера Дашкін голас. – Вер!..

Старэйшая сястра паспяшалася да малодшай.

Даша пачувалася пагана, але цярпіма, толькі ў горле перасохла і дужа хацелася піць. Вера наліла ёй расолу. Даша выпіла поўную шклянку.

– Дзякуй, – аддала пустую.

– Ты як? – пацікавілася Вера, ветла ўсміхаючыся.

– Жэсць, – вымучана ўсміхнулася Даша ў адказ.

– Чаго напілася так?

– Ды сама не ведаю. Але так добра спачатку было. А потым так дрэнна…

– Гэта непазбежна пры неабмежаваным ужыванні, – вучыла старэйшая сястра.

– І чо зараз рабіць? – прасіла Даша рады.

– Ну, калі сорамна за ўчорашняе, – прамовіла Вера, – значыць, «свята» атрымалася. Ты хоць памятаеш, што нарабіла?

– Месцамі, – адказала Даша.