Ը

 
Իսկ նայելով վրաս, գթա՜ծ, մարդասէր, հզօր,
Ինչպէս նաեւ աղերսական այս խօսքերիս`
Ընդունիր ինձ դարձեալ որպէս զղջացած, որպէս խոստովանուած,
Որպէս ոտքիդ դիմած, որպէս ապաշխարած:
Դու, որ կշռում ես, չափում ու համարում մեծ`
Հառաչանքն հոգու, ձայնն հեծող շնչի,
Կսկիծը շուրթերի, ցամաքելը լեզուի, տխրութիւնը դէմքի,
Կամքը խորհուրդների եւ յօժարութիւնը սրտի խորքերից.
Դու, որ փրկութիւնն ես հոգիների
Եւ տեսնում ես չգործուածները,
Ստեղծիչն ես բոլորի եւ աներեւոյթ վէրքերի բժիշկ,
Պաշտպանն ես քեզ յուսացողների
Եւ բարեխնամ տէր ամենեցուն`
Ամէն բանի մէջ քեզ փա՜ռք յաւիտեան. ամէն:
 

ԲԱՆ ԻԱ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա

 
Եւ քանի որ ես ինքս ինձ անձամբ մատնեցի մահուան իմ ինքնագրութեամբ,
Ու չկանգնեցի երբէք ինչպէս մարդ` ոտքի,
Ոչ էլ ստացայ սիրտ բանականի,
Գրքի համաձայն,
Չթողի նախկին մեղանչումներն իմ ու չփոխուեցի,
Չընթացայ ուղիղ ճանապարհով ես, -
Ինչո՞ւ խաւարի հետքերը խոտոր ցոյց չտամ ես այս խօսքիս սկզբում:
Ուստի նախընթաց խօսքերի իմաստն ու ձեւն անփոփոխ պահելով, այստեղ,
Ըստ այդմ պիտի ես խոստովանեմ
Մնացած բոլոր չարութիւններս` յաջորդ տողերով:
 

Բ

 
Արժանապատիժ ժանտագործս օտար`
Գունդը Բելիարի աճեցրի անսաստ իմ ընթացքով:
Ճարպիկ, խաբեբայ եւ գարշօրէն պարող դեւերի համար
Կաքաւումներ, կայթեր, ցոյցեր ու վազքեր պատրաստեցի ես իմ ծուլութեամբ,
Եւ ընդունեցի դահիճներից այդ կործանուած`
Հարուածներ գաղտնի եւ խոցեր անյայտ:
Քրիստոսի խաչով չհալածեցի ես այդ վտարուածներին,
Այլ առաւել եւս զօրացրի նրանց:
Հեգ ողորմելուս անօրէնութեան հետեւանքով
Հայհոյւում է Յիսուսիդ անունն այսականների մէջ,
Ինչպէս մի ժամանակ հեթանոսների մէջ`
Իսրայէլի պատճառով:
Ես ինքս իմ ձեռքով տնկեցի իմ մէջ
Ապականարար եւ վնասակար բազում պատուհասներ`
Հոգուս ծաղիկն ուտող եւ սպառող ժանգն ու թրթուրը եւ այլ ուտիչներ,
Որոնց սուրբ Հովելն է նկարագրում իսրայելացոց երկրի համար
Իբրեւ օրինակ աւազակների եւ չար ոգիների` իր հրաշակերտ ողբերգութեան մէջ:
Սատակեցնելու փոխարէն` իմ մէջ ինքս ստեղծեցի, աճեցրի նրանց,
Եւ իմ անձի դէմ հաւաքեցի բիւր մահազէն մարտիկներ.
Շուրջս անպատկառ եւ անիրաւ կշտամբիչներ գոյացրի.
Զինեցի իմ դէմ անզգամ եւ անպարտելի հակառակորդներ.
Քաղցրի փոխարէն դառնութիւնն առա ինձ իբրեւ բաժին`
Ես` արարչի դէմ նենգաւորս միշտ եւ բանսարկուի հանդէպ` հաւատարիմ:
 

Գ

 
Աւա՜ղ աղէտիս, վիշտ ու վտանգիս, մթին ամօթիս եւ անարգանքիս.
Ես ինչպէ՞ս հիմայ պիտի հանդգնեմ խօսքերս յայտնապէս հրապարակել:
Մեծ է գուժկան ձայնս ու բարձրաղաղակ բողոքն իմ ահա յոյժ անտանելի:
Քանզի եթէ հնար լիներ հոգիս տեսնել,
Պիտի երեւար, թէ ո՜րքան տգեղ է նա, տկար եւ ազազուն,
Հեծեծագին ցաւերով մատնուած ծայրաստիճան վարանումի,
Եւ մրոտուած, աղտոտ գոյնով զազրելի, ինչպէս մեհեանի պաշտօնատար,
Զի միեւնոյնն է, թէ`սպասարկել կուռքին ձուլածոյ եւ կամ ծառայել մեղքերի ախտին:
 

Դ

 
Արդ, ես քայլեցի կորստեան այս խաւարահետ ճանապարհով
Եւ ցանկալի բաժինը դարձրի անկոխ անապատ,
Ինչպէս մեղադրում է մարգարէն
Իսրայէլի քահանաներին:
Եւ ես, որ տմարդների կարգն եմ դասուած` ինչպէ՞ս համարեմ ինձ մարդ.
Ինչպէ՞ս անուանուեմ բանական, երբ կցորդուել եմ յիմար անբաններին,
Ինչպէ՞ս կարող եմ կոչուել տեսանող, երբ խաւարել եմ ներքին լոյսս ես,
Ինչպէ՞ս համբաւուեմ ես իմացական, երբ իմացութեանս դռներն են փակուել,
Կամ ինչո՞վ ցոյց տամ ինքս ինձ որպէս պատկեր Աստծոյ անեղծ եւ անմահ, երբ անձնասպան եմ եղել հոգեպէս.
Եւ ոչ իսկ շարժուն եւ կամ շնչաւոր կարող եմ կոչուել, թո՛ղ թէ հոգեւոր եւ իմացական:
 

Ե

 
Անօթների մէջ անպիտան եմ ես եւ անարգագոյնը` որմնաքարերի մէջ,
Արհամարհուած եմ կանչուածների մէջ եւ վատթարը` հրաւիրուածների խմբում,
Ահաբեկուած մահուան արհաւիրքով եւ բոլորից լքուած անխրախոյս:
Երուսաղէմի ցաւերով ու տանջանքներով եմ ես պատժուած, ըստ Երեմիայի խօսքի.
Պակասել են օրերս հեծութեամբ եւ տարիներիս ընթացքը` հառաչանքներով,
Ըստ սաղմոսողի նուագերգութեան:
Ինչպէս ասուին ցեցից եւ փայտը որդից`
Այդպէս նաեւ ես սրտիս խիթերից հալուեցի իսպառ ըստ իմաստունի:
Ու սաղմոսողի խօսքի համաձայն սարդոստայնի պէս մաշուեցի ահա եւ դարձայ անպէտ.
Առաւօտեան ամպի եւ վաղորդեան ցողի պէս ցնդեցի ես, մարգարէութեան խօսքի համաձայն:
 

Զ

 
Բայց ես իմ յոյսը մարդու վրայ չեմ դրել,
Որ տեսանողի ակնարկած անէծքն վրաս առնելով վհատուեմ անյուսօրէն,
Այլ քեզ վրայ, Տէ՜ր իմ ոգեսէր,
Որ լցուած անբաւ բարեգթութեամբ
Նոյնիսկ խաչի վրայ բեւեռուած պահին`
Մեծ ողորմութեամբ աղօթեցիր դու առ հայրդ բարձրեալ` քեզ չարչարողների համար:
Արդ, շնորհի՛ր ինձ դու քաւութեան յոյս, կեա՜նք եւ ապաւէն,
Որպէսզի թշուառ շունչս երբ փչեմ` ստանամ հոգին քո բարի:
Եւ քեզ քո Հօր հետ ու քո սուրբ Հոգուն`
Զօրութիւն, յաղթութիւն, մեծութիւն եւ փառք, յաւիտեանս. ամէն:
 

ԲԱՆ ԻԲ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա

 
Նախատուած անձիս կշտամբանքների շարքը նոյն ձեւով ու պատկերներով
Պիտի կրկնեմ ես այստեղ վերստին նոր-նոր բարդութեամբ.
Կսկծեցուցիչ դառն այս խօսքերիս դատակնիքը յանդիմանական
Ամենագէտը թերեւս համարի ճիշտ խոստովանանք
Իմ բոլոր գաղտնի եւ չար գործերի:
 

Բ

 
Խօսուն մի ձի եմ ես, կարծրերախ, սանձակոտոր եւ ապերասան,
Հովանակ անհամբոյր, վայրենի եւ անկրթական,
Երինջ խրտչող, անուղղայ եւ անվարժական,
Մարդ մոլեգին, տարագրուած եւ կորստական,
Մանուկ մեղաւոր, անխրատ եւ թափառական,
Տնտես մահապարտ, տարտամ եւ անգործնական,
Բանական անասնաբարո, գազանացեալ եւ անմաքրական,
Ձիթենի լքուած, անպտուղ եւ կործանական,
Մարմին` հոգիս տրտմեցնող, դատող ու տանջողական,
Խոցուած եմ անբուժելի, անխնամ եւ անկանգնական,
Վատնուած եւ անգտնելի ոսկի շարոց եմ կայսերական,
Ծառայ եմ սխալական, փախստական եւ թշուառական:
 

Գ

 
Եւ այսպէս, ահա, ես ինքս իմ դէմ եղա կամովին անձնամատ սաստիկ եւ մարմնակործան,
Հոգեկորոյս եւ միշտ մտախաբ,
Կամակոր իսկական եւ սրտաբեկ,
Ուշագնաց եւ խելակորոյս,
Զգայազուրկ եւ իմաստասպառ,
Հայրատատես եւ եղեռնալուր:
Ես ամէն կողմից բռնուած ամբողջովին մահաբեր երկունքի բորբոքումներով`
Մի լաւ բանի մէջ, Տէր իմ, ոչ մի կերպ քեզ պիտանի չեմ:
Ողբում եմ ես այն որովայնը, որ ինձ երկնել է,
Ողբում ստինքներն այն, որ սնել են ինձ:
Ինչո՞ւ կաթի հետ մակարդուած ես մաղձ չծծեցի,
Եւ ինչո՞ւ քաղցրութեան փոխարէն չտրուեց ինձ դառնութիւն:
 

Դ

 
Զի եթէ ես իմ խօսքերով այսքան ինքս իմ դէմ եղայ անձնադատ դատախազ դժնի,
Եւ իմ բարկութեան սուրն է տակաւին անխոնարհելի,
Ո՞ր երկրածինն ինձ կկարողանայ ողոքել այլեւս:
Ամէն ինչ պիտի հրապարակեմ,
Էութիւնս համակ ես պիտի դատեմ ու դատապարտեմ,
Ողջ վնասակար գնդերը պիտի ես գանակոծեմ,
Ես ինձ խոցոտող զինուորների դէմ պիտի բողոքեմ
Եւ իմ գլխաւոր զգայարանքներս պիտի կշտամբեմ:
Ամէն բանի մէջ եւ ամէն ձեւով ես մեղանչեցի, ողորմի՜ր, գթա՛ծ:
Նոր չէ, որ գտար յանցապարտութեան մառախուղն իմ մէջ,
Այլ նոյնն եմ յաւէտ, միշտ նոյն արատով յանցապարտութեան
Անկարկատելի ձորձով սխալուած անփոփոխելի քո առջեւն եմ ես,
Եւ ինքդ միայն իսկապէս գթած, օրհնեալ, մարդասէր,
Քո ներողութեամբ անայլայլելի փութա աջ կողմս ի փրկութիւն ինձ:
 

Ե

 
Արդ, ո՜վ երկնաւոր, հզօր ու բարի դու խնամակալ,
Ստեղծիչդ ամէն ինչի` ոչնչից,
Կայծն իմաստութեան զօրաւոր խօսքիդ մօտեցրու լեզուիս,
Որպէսզի դառնայ առիթ մաքրութեան`
Քո ձեռքով կերտուած մարմնիս մաս կազմող զգայարանքներիս:
Եւ ես նրանցով` քո կամքով կազմուած եւ քեզնով բուժուած`
Նոր պատրաստութեամբ, անպակաս ձայնով, անհատ բարբառով
Քեզ վերընծայեմ գոհաբանութիւն`
Ի փառս քո Հօր` մեծ Աստծոյ, յաւիտեանս. ամէն:
 

ԲԱՆ ԻԳ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա

 
Տէ՜ր, Աստուած ամենայնի եւ զօրաւոր ամէն բանում,
Տէ՜ր անպարագիր եւ անվայրափակ,
Բոլո՜ր իսկութեամբդ ամէնքին մօտիկ,
Ամէնուր ես դու, եւ չկայ ոչ մի սահման առանց քեզ:
Չես երեւում երբէք, բայց առանց լոյսիդ չի տեսնւում ոչինչ,
Ո՜վ ահաւոր փառք եւ անհաս անուն,
Մեծութեան կոչում, ձայն անբաւելի,
Իսկութիւն անքնին, անմատչելի հեռաւոր եւ անընդմիջելի մերձաւոր,
Տեսնող` հեծութեան եւ նկատիչ` թշուառութեան,
Տխրութեան այցելու եւ ամենաբոյժ հնար` անճարութեան,
Հայր գթութեան, ծագող ողորմութեան եւ Աստուա՜ծ մխիթարութեան:
 

Բ

 
Տէ՜ր, ողորմութեամբ նայիր բազմավտանգ ախտերի դառնավիշտ իմ պատկերին,
Որ քո հանդէպ եմ տածում ահա:
Կարեկից եղիր ինձ բժշկապէս եւ ոչ թէ որպէս քննիչ-դատաւոր:
Արդարեւ մեծ է տագնապն այս ցաւատանջ տարակուսանքի եւ վարանման,
Երբ մեղքով է տարուած մարմինն ամբողջովին,
Իսկ հոգին չի մեկուսացած չար գործերից,
Երբ զգայարանքները կապկապուած են մոլորութիւնների սովորութեամբ,
Եւ զանգուածը շաղախուած է մահացու կրքերով.
Երբ սրտի զգայութիւնը խայթերո՜վ է խոցոտուած,
Եւ բարիքների ակնկալութիւնն իսպառ վերացած.
Երբ բանականութեամբ հանդերձ` անասունների շարքն է դասուած,
Եւ գոյութեան հետ զազրելի գարշութիւններ են շարամանուած.
Երբ արտաքնապէս թէեւ առողջ, սակայն ներքնապէս է վիրաւորուած
Եւ յիշելով իր մեղքերը սաստիկ` յուսահատութեան է միշտ մատնուած.
Երբ որ նախապէս գործած մեղքերի տագնապումներով է տարակուսուած,
Եւ աղօթքի յստակութիւնն իսպառ պղտորուած.
Երբ խղճմտանքը խռովանքներով է յոյժ տոչորուած
Եւ ձեռքը մաճին` հետեւի գործերն հետազօտելով է միտքն զբաղուած.
Երբ դէմքով դէպի առաջ է դիմում, ոտքերով` դէպի հետեւ ընկրկած
Եւ գիտենալով հանդերձ ճշմարիտ գոյութիւնները, անգոներից է շարունակ խաբուած
Եւ մտքի մղած մարտերի մէջ միշտ փոքրութիւններից է յաղթահարուած,
Եւ սրտի սաստիկ հառաչանքներից հագագի դուռն է համակ հրդեհուած.
Երբ ամէնուրեք` խոնաւութիւնն է քիմքի տոչորուած
Եւ ամէն կողմից անարեւ մէգով է շրջապատուած.
Երբ ակնկալութեան ընդարձակութիւնն է իսպառ ամփոփուած,
Եւ անտանելի տառապանքներն են զգայարանների վրայ դրոշմուած.
Երբ որ կորստեան եղկելիութիւնն է մտաբերուած,
Եւ հատուցումի դատավճիռն է մտքի դիւանում արձանագրուած.
Երբ բարերարի աչքն է զայրալից երեւոյթ առած,
Եւ լոյսը խնդութեամբ հողազանգուածիս դէմ է զայրագնած.
Երբ որ Աստծոյ ահաւորութիւնն փոքրիկ էութեանս հետ է ընդհարուած
Եւ իր խօսքերի որոտումով միշտ` բանաւոր մոխրիս դէմ է բարկացած,
Երբ արդարութեան իր քարերով նա մահուան արժանուս է միշտ քարկոծած,
Երբ որ ինձ տրուած տաղանդը այստեղ անառակութեան մէջ եմ կորցրած,
Եւ իմ պատուական ասացուածքն իբրեւ անարգ անարժէք` հողի տակ է թաղուած.
Երբ ողջ արգասիքն իմ աշխատանքի` ծուլութեան մութով է ծածկուած
Եւ չի երեւում ճրագի լոյսի պէս հեռու տարուած,
Երբ իրաւազուրկ պատասխանարանն է լեզուիս կարկամած,
Եւ իմ անհամբոյր բարբառող շուրթերս իրօք արժանի կերպով պապանձուած.
Երբ հուզեալ միտքս ամէն ուղղութեամբ ցրիւ է եկած
Եւ օգտակարին հասու լինելու անկարող դարձած,
Եւ լաւն ու բարին ընտրելու կշռի մէջ յիմարացած.
Երբ ճանապարհը չարի արգելքով է խափանուած,
Եւ վառարանն է իւղի` հնոցի մոխիրով լցուած.
Երբ կենաց մատեանից իմ անուան գիրն է ջնջուած,
Եւ երանութեան փոխարէն այնտեղ կշտամբանք գրուած:
 

Գ

 
Թէ զինուոր եմ տեսնում` սպասում եմ մահուան.
Թէ պատգամաւոր` խստութեան.
Թէ գրագիր` կորստեան մուրհակի.
Թէ կրօնաւոր` անէծքի.
Թէ աւետարանիչ` ոտքի փոշին թոթափելու.
Թէ բարեկրօն` յանդիմանութեան.
Թէ անզգամ` կսկծանքի.
Եթէ փորձուեմ ջրով` կխորտակուեմ.
Եթէ մի դեղ քննութեան առնեմ` կսատակեմ.
Թէ բարիք տեսնեմ, կասկածելով չար գործերիցս` կփախչեմ.
Թէ բարձրացած մի ձեռք` կկորանամ.
Թէ խրտվիլակ փոքրիկ` կսարսեմ.
Թէ լսեմ թնդիւն մի թեթեւ` կընդոստնեմ.
Թէ կերուխումի հրաւեր ստանամ` կդողամ.
Թէ մեծիդ ներկայանամ` կսարսափեմ.
Թէ հարցաքննութեան կանչուեմ` կկարկամեմ.
Թէ իրաւամբ քննուեմ` կհամրանամ: