Отзывы на книгу «Ноч цмока»

Здаецца, на вуліцы сучаснай беларускай літаратуры нарэшце свята - чытачы дачакаліся сапраўдны дэтэктыў. Прыемная беларуская мова, добры густ, містыка і каханне (нават фізічнае, вось як!) - амаль ідэальнае чытво. Сапраўды, нягледзячы на некаторыя, так бы мовіць, шурпатасці ды няроўнасці, "Ноч цмока" хочацца, перш за ўсё, хваліць і раіць знаёмым. І гэта цудоўна.

Жанравая прыналежнасць кнігі адназначная. Малады следчы нейкага раённага центру расследуе забойства дзяўчыны ў амаль закінутай вёсцы. Ужо з першых старонак зразумела, што забойства незвычайнае, бо вакол цела няма аніякіх слядоў. І вось побач з лініяй расследвання ўзнікае яшчэ адна - містычная, якая ўсё болей і болей затягвае ў свае абдоймы таварышча следчага, а з ім і чытача. З містыкі чакана вынікае адсылка да мінулага і зусім нечакана - палітычны змест. Але дзіўны гэты кактэйль выглядае цалкам арганічна. У Гапеева неяк вельмі проста атрымліваецца спалучыць шэрую рэчаіснасць правінцыі з фальклорнымі матывамі, а казённа-службовае - з эмацыйным і прыватным. І хоць Васіль да апошняга шукае "сапраўдныя" карані здарэння, мяне (ды і Васіля) аўтар, здаецца, пераканаў - сярод адзнак нашага часу ёсць месца і ведзьмакам, і цмокам, і страшным абрадам. Дарэчы, фантасмагарычны эпізод з адурманеным Васілём пад грушай і голымі жанчынамі, якія ў тумане аруць зямлю - ці не лепшы ў рамане па эмацыйнай напружанасці. У нейкім сэнсе ён нават нагадаў знакаміты эпізод з пагоняй у дрыгве ў "Дзікім паляванні караля Стаха". Нацыянальны змест, сплаў рэальнага і містычнага, каханне, якое абуджаецца ў такіх няпростых абставінах - здаецца, я ведаю, чым мог натхняцца Гапееў. І атрымалась няблага.

Не ўсё ў рамане гладка, ёсць пытанні, ёсць моманты, якія падаліся мне штучнымі - занадта ідэальная Надзея (ізноў жа - Надзея Яноўская!) і занадта хуткае разгортванне адносін паміж галоўнымі героямі (бач ты, месяц яны сустракаюцца, а ўжо пачынаюцца пытанні пра "я хачу нарадзіць ад цябе дзіця"), нейкая павярхоўнасць фальклорных ведаў і перабольшчванне ў сутыкненні афіцыйнага і не-. Але ўчора мне забаранілі лаяць раман, таму я спыняюсь (хаця гэта не лаянка, а канструктыўная крытыка!). "Ноч цмока", відавочна, не ідэальна, але займальна і пакідае вельмі добрыя ўраджанні ад знаёмства з новым аўтарам.

Два романа Валерия Гапеева я прочитала подряд, но не в порядке хронологии их появления на свет. По идее, начинать надо было с "Праклёна", но я рада, что всё получилось так, как получилось. "Праклён" - роман знаковый не только для автора, но и для всей современной белорусской литературы, и, боюсь, "Ноч цмока" могла оставить впечатление какого-то последыша, того, что в "Праклён" не вместилось, а выбросить все-таки жалко. А так "Ноч цмока" стала для меня воротами в мир Гапеева, где смелая фантазия уравновешивается хорошим вкусом.

Формулировка из аннотации - "эротическо-мистический детектив на фоне белорусской провинции новейшего времени" - заставила меня настороженно замереть в ожидании какой-то дичи. На самом деле никакой особой эротики в романе нет, а вот мистики, круто замешанной на белорусской мифологии, действительно хватает. И, как во всякой по-настоящему хорошей мистической истории, разумное объяснение событий неизменно соседствует с иррациональным. Сплошная мистика - это так скучно. Поэтому Валерий Гапеев дает нам два варианта разрешения детективной интриги - рациональный и сверхъестественный. Любопытно следующее: ни одно из этих объяснений не является удовлетворительным, везде так или иначе остаются белые пятна. Может быть, все сложится только при соединении двух начал? Кто знает.

Мне очень нравится, как написан этот роман. У Гапеева удивительно легкий, но при этом самобытный слог. Все выверено, все на своих местах, но эффект живой речи, непринужденности не потерян. Увлекательность - повод для отдельной похвалы. "Ноч цмока" интересна как на уровне идей, так и на уровне сюжета. Даже если не закапываться в глубину, внешнего слоя вполне достаточно для того, чтобы читать не отрываясь. Ну и к финалу автор приберег такую бомбу, что роман точно становится незабываемым.

Забавно, что если пересказать книгу в духе той строчки из аннотации, сомнения в целесообразности ее чтения будут выглядеть полностью оправданно. И по факту все вроде бы верно, но звучит как несусветная ахинея. И тут, полагаю, никуда без таланта автора, который умеет не только генерировать очень специфический коктейль идей, но и оформлять его в отличную литературную форму.

Гапееў у сваёй дарослай прозе (падлеткавую не чытаў) спрабуе пісаць проста, без глыбокіх думак, але каб захопліваць увагу чытача. І гэта ў яго атрымліваецца. Адзіны мінус для мяне, у тым ліку гэтай кнігі, што сюжэт ён занадта даводзіць да нерэальнасці, то бок настолькі фантазіруе, што мяне гэта адштурхоўвае. Гэта як у фільмах: столькі ўсяго супадае ў дзеяннях герояў, што ў рэальным жыцці такое немагчыма. І ты разумееш гэта, а глядзіш, каб час заняць. Так і з кнігай Гапеева.
Дабротнае чытанне для вольнага часу. Месцамі я не мог адарвацца.

Гэта першая кніга Валерыя Гапеева, якую я прачытыла, але ў планах ёсць жаданне больш пазнаёміцца з яго творчасцю.
У кнізе "Ноч Цмока", дзеянне пачынаецца ў раённым гарадку, дзе адбываецца забойства маладой жанчыны.

Галоўный герой, следчы пракуратуры амаль с першых гадзін пасля выяўлення трупа разумее, што справа  будзе няпростай.
Бо жанчына была знойдзена ў полі голай, а навакол няма ніякіх слядоў, быццам яна "звалілася з неба". А далей усё больш загадкавых абставін. Забітая, дочка мясцовага ведзьмака, якая, па дадзеным анатамавання, нядаўна нарадзіла дзіця.

А пасля расследаванне з загадвага становіцца містычным, дзе адкрываецца шмат таямніц, паганскіх абрадаў і адваротнага боку жыцця, на першы погляд звычайнай вёскі.
У выніку атрымліваееца класная кніга, дзе спалучаюцца дэтэктыў, містыка, і каханне.

Я б нават адзначыла, што па кнізе "Ноч цмока", можна серыял здымаць.
Па класціцы амерыканскага жанра, дзе злачынства  дзеецца  ў невялічкім гарадку і  забойства адбываецца пры загадкавых абставінах. Мясцовая паліцыя пачынае расследаванне.
Толькі месца дзеяння Беларусь).

Захватывающая история,с неожиланными поворотами,небанальная.Каждая из книг Гапеева особенная.Интересный язык книги,невозможность оторваться,сюжет.Рекомендую каждому.5 с плюсом!