Читать книгу «Պատմութիւն» онлайн полностью📖 — Անանիա Շիրակացի — MyBook.
cover

Անանիա Շիրակացի
Պատմութիւն

[1]

Մովսէսի Խորենացւոյ եւ Անդրեասի։ Ադամ նախաստեղծ. սա կեցեալ ամս երկերիւր եւ երեսուն՝ ծնանի զՍէթ։ Եւ եկեաց ամս եւթն հարեւր, մինչեւ ի հարեւր երեսուն եւ հինգ ամն Մաղաղայեղի։ Սէթ կեցեալ ամս երկերիւր եւ հինգ՝ ծնանի զԵնովս. եւ եկեաց ամս ՉԷ, մինչեւ ի քսան ամն Ենովքայ։ Սորա երկուքն յարձանագրութեանցն՝ ընդդէմ երկուց հանդերձելոցն, որպէս ասէ Յովսեպոս, թեպէտ եւ ուրն անյայտ է։

Ենովս, որ առաջին յուսացաւ կոչել զԱստուած։ Եւ ընդէ՞ր արդեւք այս, եւ կամ վասն որո՞յ պատճառանաց նախն է ասացեալ կոչելոյն զԱստուած, կամ ո՞րպէս կոչելն իմանի։ Քանզի Ադամ ճշմարտութեամբ աստուածաստեղծն. եւ սա ի բերանոյ Աստուծոյ առեալ ասի պատուէր. այղ եւ յանցուցեալ եւ ի թաքստեան եղեալ, զՈ՛ւր եսն յԱստուծոյ՝ եւ ոչ յայղ ումեքէ հարցանի։ Սապէս եւ զվճիռ վարկին ի նմին բերանոյ լսէ. իսկ յետոյ եւ Աբէղ մերձաւոր եւ ծանաւթ Աստուծոյ լիալ՝ պատարագս մատուցանէ, եւ ընկալեալ լինի։

Արդ՝ սոցա այսպէս ընդունելութեան եւ ծանաւթութեան Աստուծոյ լինել, է՞ր աղագաւ առաջին սա ասի կոչել զԱստուած, եւ այս յուսով։ Այղ զայղսն վասն սորա ի տեսութեանց՝ ի հրաւիրեալսն մեր յուղարկեսցուք տեղի. իսկ որ առձեռնպատրաստն է, ասասցուք։ Քանզի ի պատուիրանազանցութեան գտեալ առաջինն ի մարդկանէ՝ ի դրախտէն եւ յԱստուծոյ՝ չարութեան աղագաւ, որպէս ասացեալ է, գտանի արտասահմանեալ։ Զկնի եւ ընտանեգոյնն Աստուծոյ՝ յորդւոցն Ադամայ՝ ի հարազատէն իւրմէ սպանանի յեղբաւրէ։ Յետ որոյ՝ ոչ բանիւ ինչ աստուածայնւոյ, եւ ոչ յայտնութեան ինչ իրիք եղելոյ, ի տարակուսանս եւ յանյուսութեան ազգ մարդկան համարեալ լինի. այղ եւ ինքնահաճոյ արդարեւ գործս. յորոց միջի սա քաջայոյս եղեալ՝ ուղղութեամբ հանդերձ՝ կոչէ զԱստուած։ Իսկ կոչելդ կրկնակի իմանի. կամ անուանել որպէս զմոռացեալ, կամ յաւգնականութիւն կարդալ։

Արդ՝ անուանել որպէս զմոռացեալ՝ ոչ է ի դէպ. զի ոչ բազմութիւն ամաց ընդ մէջ, որ ի մոռացումն նոցա զԱստուածդ ածէր անունն, եւ կամ զնոյն իւքն որոյ անունն. եւ ոչ դարձեալ մահու եւ թողման դեռ եւս յԱստուծոյ ստեղծեալն հասեալ է։ Ապա ուրեմն յաւգնականութիւն կոչէ սա զԱստուած։

Ժա կեցեալ ամս ՃՂ, ծնանի զԿայինան։ Եւ եկեաց ամս ՉԺԵ, մինչեւ ի ԺԳ ամն Մաթուսաղայի։

Կայինան կեցեալ ամս ՃՀ, ծնանի զՄաղաղաել. եւ եկեաց ամս ՉԽ, մինչեւ ՁԱ ամն Ղամեքայ։

Մաղաղայել կոցեալ ամս ՃԿԵ, ծնանի զՅարեդ. եւ եկեաց ամս ՉԼ, մինչեւ ԽԸ, ամն Նոյի։

Յարեգ կեցեալ ամս ՃԿԲ, ծնանի զԵնովք. եւ եկեաց ամս Պ, մինչեւ ՄՁ ամն Նոյի։

Ենովք կեցեալ ամս ՃԿԵ, ծնանի զՄաթուսաղայ։ Եւ եկեաց ամս Մ մինչեւ ԼԳ ամն Ղամեքայ։ Եւ հաճոյ եղեալ Աստուծոյ փոխի։ Սա յետ ծնանելոյ զՄաթուսաղայ ամաց Մ՝ արժանի եւ հաճոյ վարս ստացեալ, որպէս գիտէ որ հաճեցաւն, փոխեալ ի միջոյ ամպարշտաց, զորոյ զպատճառսն յետոյ հատուսցուք։ Մաթուսաղայ կեցեալ ամս ՃԿԷ, ծնանի զՂամեք. եւ եկեաց ամս ՊԲ, մինչեւ Ո ամն Նոյի. եւ անդէն իսկ առ ջրհեղեղաւն վախճանեցաւ։

Ղամեք կեցեալ ամս ՃՁԸ, ծնաւ որդի եւ անուանեաց զանուն նորայ Նոյ։ Եւ եկեաց ամս ՇԼԷ, մինչեւ ի ՇՂԵ ամն Նոյի. եւ մեռաւ չորիւք ամաւք յառաջ քան զՄաթուսաղայ հայր իւր։

Վասն Նոյի։ Եւ ընդէ՞ր արդեւք զսա միայն որդւոյդ անուամբ յորջորջեաց, իսկ վասն այղոցն ամենեցուն պարզաբար ասաց՝ թէ ծնան. զորմէ ընդդէմ իմն մարգարէանայ հայրն։ Սա, ասէ, հանգուսցէ զմեզ ի գործոց եւ ի տրտմութենէ ձեռաց եւ յերկրէ՝ զոր անէծ տէր Աստուած. որ եղեւ ոչ հանգիստ, այղ ջնջումն՝ որ ինչ միանգամ ի վերայ երկրի։ Ինձ թուի, հանգուցանելն՝ դադարեցուցանել. իսկ դադարեցուցանելն զամպարշտութիւնս եւ զչարիս՝ սատակմամբ մարդկան երկրագործաց դարուն երկրորդի։ Քանզի գեղեցկաբար ասաց, թե ի գործոց մերոց, որ է յանաւրէնութեանց. եւ ի տրտմութենէ ձեռաց՝ որովք կատարեմք զպղծութիւնս։ Բայց այդարեւ հանգչին ըստ այսմ մարգարէութեան ոչ ամենեքեան, այղ կատարեալքն յառաքինութեան ոգիք. յորժամ չարիք՝ իբրեւ հեղեղաւ ջնջեալք մաքրին, իբր առ Նոյիւ մոլեալքն ի չարիս։ Իսկ որդւոյդ անուամբ՝ մեծարեաց զնա Գիր, իբրեւ զյայտնի եւ զնշանաւոր, եւ զարժանի ժառանգ հայրենականացն ժառանգութեան։

Անդրէասի։ Նոյ եղեալ ամաց հինգ հարեւր՝ ծնաւ երիս որդիս՝ զՍէմ, զՔամ, եւ զՅաբեթ. եւ յետ հարեւր ամի ծննդեանն Սեմայ՝ եկն ջրհեղեղն յամի վեցհարեւրորդի կենացն Նոյի, եւ կալաւ զերկիր ամ մի։ Եւ առնին յԱդամայ մինչեւ ի ջրհեղեղն ազգք տասն, ամք ՍԽԲ։

Եւ եկեաց Նոյ յետ ջրհեղեղին ամս ՅԾ, մինչեւ Ձ ամն Եբերայ։ Եւ այս են ծնունդք Սէմայ։ Սէմ էր ամաց ՃԲ, ծնաւ զԱրփաքսադ յերկրորդում ամին յետ ջրհեղեղին. եւ եկեաց ամս Շ, մինչեւ ի Ճ եւ ի Ա ամն Փաղոկայ։

Արփաքսադ եղեալ ամաց ՃԼԷ՝ ծնանի զԿայինան. եւ եկեաց Կայինան ամս ՅԼ, մինչեւ Սաղայ։ Սաղայ եղեալ ամաց ՃԼ, ծնաւ զԵբեր. եւ եկեաց ամս ՆԶ, մինչեւ յեւթներորդ ամն Սերուքայ։

Եբեր եղեալ ամաց ՃԼԴ, ծնաւ զՓաղեգ. եւ եկեաց առ նովաւ ամս ՆԼԳ, մինչեւ ԼԸ ամն Նաքովրայ։ Առ սովաւ ասի լինել բաժանումն լեզուացն, վասն զի եւ Փաղեգ՝ ըստ եբրայեցւոց բարբառոյն՝ բաժանումն կոչի։ Եւ առնին ի ջրհեղեղէն մինչեւ զՓաղեգ ազգք հինգ, ամք ՇԻԵ։ Եւ յԱդամայ՝ ազգք հնգետասան, ամք ՍՉԿԷ։

Բաժինք երկրի յերից որդւոցն Նոյի, յետ ջրհեղեղին, Սէմայ, Քամայ, եւ Յափեթի, եւ բաժինք ազգաց նոցա։ Եւ առնին սահմանք նոցա, Սէմայ անդրանկանն Նոյի՝ ի Պարսից եւ ի Բակտրիոնէ մինչեւ ի Հնդիկս. եւ ձգին մինչեւ յՌինիկորոն։ Եւ Քամայ երկրորդի որդւոյն՝ յՌինիկորուրայ մինչեւ ի Գադիրովն, կողմն հարաւոյ։ Եւ Յափեթի՝ երրորդի որդւոյն՝ ի Մարաց մինչեւ ի Գադիրովն, կողմն հիւսիւսային։ Եւ է Յափեթի՝ գետն Դկղաթ, որ մեկնէ ընդ Մարս եւ ընդ Բաբեղովն։ Եւ Սէմայ՝ գետն Արածանի։ Եւ Քամայ՝ գետն Գեհովն, որ կոչի Նիղոս։ Եւ որ խառնակեցան լեզունք յետ ջրհեղեղին՝ եին եւթանասուն եւ երկու։ Եւ որ զաշտարակն շինեին՝ այն ազգք եւ նոր լեզուաւքն ընդ ամենայն երկիր սփռեցան։ Եւ Նեբրովդ սկայ՝ որդի Քուշայ եթիովպացի՝ որսայր նոցա երէ առ ի կերակուր բաւականի։

[2]

Որդիք Յափեթի, երրորդի որդւոյն Նոյի, Գոմեր. եւ ի նմանէ Գամիրք։ Մագովդ՝ եւ ի նմանէ Կեղտք եւ Գաղատացիք. եւ Մադայ՝ եւ ի նմանէ Մարք։ Յաւան՝ եւ ի նմանէ Յոյնք եւ Հեղղէնք. Թոբէլ՝ եւ ի նմանէ Թետաղք. Մոսոք՝ եւ ի նմանէ եւ զուրիկացիք. Թիրաս՝ եւ ի նմանէ Թրակացիք։ Քիտիւմ՝ եւ ի նմանէ Մակեդովնացիք։ Եւ որդիք Թիրասայ՝ Ասքանաս, եւ ի նմանէ Սարմատք. Եւրիփաթ՝ եւ ի նմանէ Սաւրոմատք. եւ Թորգոմ՝ եւ ի նմանէ Հայք։ Եւ որդիք Յաւանայ՝ Եղիսա. եւ ի նմանէ Սիկեղացիք եւ Աթենացիք։ Թարշիշ՝ եւ ի նմանէ Վիրք եւ Տիւրենացիք. Կիտիս՝ ուստի Հոռոմք, եւ Ղատէնացիք, եւ Ռոդացիք։ Ընդ ամենայն ազգք Հնգետասան։

Եւ ի սոցանէ ելին մեկնեցան կղզիք հեթանոսաց, որ են Կիւպրացիք՝ ի Կիտիացւոց, որդիք Յաբեթի։ Բայց դարձեալ գտանեմք եւյայնոցիկ՝ որ են ի կողմանս հիւսիւսոյ, որ ազգակից են Կիտիացւոցն։ Եւ ազգքն որ են ի Հեղաս աշխարհի՝ յայնցանէ են, որք յետոյն փոխեցան անդր, որպէս Սաէտացիքն, որ բնակեցան յԱթէնս քաղաքի պատուականացն Յունաց, եւ Թիբեացիք։ Սիդովնացիք ելին եւ պանդխտեցան, որ են ի Կադեմայ որդւոյ Ագէնովրայ. եւ Կարքեդովնացիք, որ են եկք ի Տիւրոսէ. եւ եթե այղք եւս իցեն, որ սոյնպէս յետոյ փոխեցան. եւ Եղադաս։ Բայց ուսանիմք զճշմարտութիւն սոցայ յաւրինաց եւ ի մարգարեից։ Արդ՝ ելին, ի Յափեթէ, ի խառնակել լեզուացն, ազգք հնգետասան. եւ ունին ազգքս այսոքիկ, որ ելին ի Յափեթէ, ի Մարաց մինչեւ ի Սպերիոն, որ ձգին մինչեւ յՈվկիանոս. եւ հային ընդ հիւսիւսի։

Մարք, Աղուանք, Լփինք, Աղանք, Ամազոնք, Ճիղբք, Մասքութք, Հայք, Վիրք, Եգերացիք, Խաղտիք, Գամիրք, Պափղագոնացիք, Մարիանդէնացիք, Րիբարէնացիք, Քաղիւկացիք, Մոսիւնիկացիք, Կողքացիք, Մեղանք, Ղենացիք, Սարմատք, Սաւրոմատք, Մէովտացիք, Սկիւթացիք, Տաւրացիք, Թրակացիք, Բաստառնացիք, Իղիւրիկացիք, Մակեդովնացիք, Յոյնք, Ղիբացիք, Իստրացիք, Հոնք, Դաւնացիք, Յապիւգացիք, Կաղաբրացիք, Ովնիկացիք, Ղատենացիք, որ են Հոռոմք, Տիւրենացիք, Գաղիանոսք, Կեղտք, Ղիգիստիանոսք, Կեղտիբերք, Գաղիացիք, Ակիւտանացիք, Իղիւրիանոսք, Բաստանք, Կիրտանացիք, Ղիւսիտանացիք, Վակիացիք, Կիւնացիք, Բրիտանիկեցիք, որ ի կղզիսն բնակեալ են։

Եւ այս ազգք են՝ որ գիտեն ի սոցանէ դպրութիւն։ Իբերացիք, Ղատինացիք՝ որով Հոռոմքն վարին, Սպանիացիք, Յոյնք, Մարք, Հայք։ Եւ են սահմանք սոցա ի Մարաց՝ ընդ կողմն հիւսիւսոյ մինչեւ ի Գադիրովն։ Եւ ձգին ի Պաւտամիդով գետոյ մինչեւ ի Մատուսիա, որ է Իղիովն։ Եւ այս են ազգք եւ երկիրք նոցա։

Ատրպատական, Աղուանք, Ամազոնիա, Հայք Մեծք եւ Փոքունք, Կապադոկիա, Պափղագոնիա, Գաղատիա, Կողքիս, Հնդիկք, Բոսպորիա, Մեովտիս, Դեռիս, Սարմատիս, Տաւրինիս, Սաւրոմատէս, Սկիւթիա, Թրակէ, Մակեդովնիա, Դաղմատիա, Մովղիս, Թեսաղիս, Ղոկրիս, Բեովտիա, Ետողիա, Ատտիկէ, Աքայիա, Պեղենիս, որ կոչի Պողէպոնէսիոս, Ակաթնէա, Հէպիրոտիս, Իղիւրիս, Ղիքինիտիս, Ադրիակէ, յորմէ ծովն Անդրիական. Գաղիա, Ղիսիտանիա, Իտաղիա, Թուսկենէ, Մասաղիա, Կեղտիս, Գաղիա, Սպանոգաղիա, Իբերիա, Սպանիա Մեծ։ Աստ սպառին սահմանքն Յաբեթի՝ մինչեւ ի կղզիսն Բրիտանիկեցւոց. եւ հային ամենեքին ընդ հիւսիւսի։ Եւ այս են կղզիք նոցա։ Սիկեղիա, Բրէտանիա, Կիբիւա, Ռոդոս, Քիոս, Ղեսբոս, Կիթերա, Զակիւնթոս, Կեփաղենիա, Իթակէ, Կորկիրիա, եւ Կիւղադէս, եւ մասն մի յԱսիա՝ որ անուանեալ կոչի Յովանիա. եւ գետն Դկղաթ մեկնէ ի մէջ Մարաց եւ Բաբիւղովնի։ Այս են սահմանք Յափեթի։

Որդիք Քամայ՝ Քուշ. եւ ի նմանէ Եթիովպացիք. Մեստրայիմ՝ եւ ի նմանէ Եգիպտացիք։ Փադ եւ ի նմանէ Տրոգղացիք ծակամուտք, Քանան. եւ ի նմանէ Ափրիկացիք եւ Փիւնիկեցիք։

Որդիք Քուչայ՝ Սաբա, եւ Եւիղաթ եւ Սաբեկաթա, եւ Հռեգամայ, եւ Սաբաթայ։ Եւ որդիք Հռեգամայ՝ Սաբայ եւ Յուդադան։ Եւ Քուշ ծնան զՆեբրովթ։ Եւ եգիպտացիք՝ հանդերձ Մեստրայիմաւ հարբն իւրեանց, առնին ութ, քանզի ասէ, թե Մեստրայիմ ծնաւ զՂուդիիմ, եւ ի նմանէ ծնան Ղիւգացիք. եւ զՆիգիիմ. եւ ի նմանէ Պամփիւղացիք. եւ զՂաբաիմ. եւ ի նմանէ Ղիւբիացիք. եւ զՆեփթաղիմ, եւ զՊատրոսոնիմ. եւ ի նմանէ Կրետացիք. եւ զՔեսղոնիիմ՝ եւ ի նմանէ Ղիւկեացիք, յորմէ ելին Փղշտացիք եւ զԲանաթփթորիիմ. եւ ի նմանէ Դակեացիք, յորոց ելին Փիղիստիմացիք։

Ամենայն ազգք Քանանացւոց՝ հանդերձ Քանանաւ հարբն իւրեանց՝ երկոտասան. քանզի ասէ, թե Քանան ծնաւ զՍիդովն զանդրանիկ իւր. եւ ի նմանէ Սիդովնացիք. եւ զՔետացիս. եւ զՅեբուսացիս. եւ զԱմովրիացիս. եւ զԳերգեսացիս. եւ զԽեւացիս. եւ զԱրուակացիս. եւ ի նոցանէ Տրիպողիտք. եւ զԱսենացիս. եւ զԱրադիովն. ի նմանէ Արաղացիք. եւ զԾամրիմ. ի նմանէ Որթոսեցիք. եւ զԱմաթի. եւ ի նմանէ Ամաթուսեցիք. ընդ ամենայն ազգք երեսուն եւ երկու. եւ է բնակութիւն նոցա յՌինիկորուրայ մինչեւ ի Գադիրովն, որ է ընդ հարաւակողմն։

Եւ այս ազգք են՝ որ ծնանին ի նոցանէ։

Եթիովպացիք, Տրոգղացիք ծակամուտք, Առէացիք, Սարակինոսք, Իսաբինացիք, ձկներք Հեղենացիք, Եգիպտացիք, Փիւնիկացիք, Ղիւբեացիք, Մարմարիդացիք, Կարացիք, Փիւղիտացիք, Միւսացիք, Մոսոնիկեցիք, Փռիւգացիք, Միքոնացիք, Բիւթիւնացիք արեւմտականք, Նոմոդացիք, Ղիւկիացիք, Մարիանդէնացիք, Պամփիւղացիք, Մեսիւգացիք, Պիսիդացիք, Աւգաղիացիք, Կիղիկեցիք, Մաւրիսացիք։

Եւ այս ազգք են որ ծնան ի նոցանէ։

Կրետացիք, Մագարացիք, Նամադացիք, Մակրոնացիք Նամասոնացիք. սոքա ունին յԵգիպտոսէ մինչեւ ցՈվկիանոս։

Եւ այս են կղզիք նոցա։

Եպիւկինիա, Իդակորսուդա, Ղիւպադուսա, Գաւղոս, Մեղիտէ, Կերկիւնիա, Մէնիգա, Սարդոնիէ, Գաղատէ, Գորսիւնա, Կրետէ, Գաւրոս, Ղեգէ, Թերա, Կարէաթոս, Աստիպաղեա, Քիոս, Ղեսբոս, Տենեդոս, Իսբրոս, Իյարսոս, Սամոս, Կովաս, Կնիդոս, Նիսիւրոս եւ Կիւպրոս մեծ կղզի։

Եւ որ գիտեն ի սոցանէ դպրութիւն՝ են այսոքիկ։

Փիւնիկեցիք, Եգիպտացիք, Պամփիւղացիք, Փռիւգացիք. եւ են սահմանք Քամայ յՌինիկորուրայ, որ մեկնէ զԱսորիս եւ զԵթովպիէ. եւ ձգին մինչեւ ի Գադրիրովն։

Եւ այս են անուանք աշխարհաց նոցա։

Եգիպտոս, Եթիովպէ, որ հայի ընդ Հնդիկս. եւ միւ[ս] եւս Եթիովպէ՝ յորմէ Քուշացւոց գետն ելանէ. Եւրիւթրա՝ որ է Կարմիր ծով, որ հայի ընդ արեւելս. Թեբայիս Ղիւբիէ, որ ձգի մինչեւ ի Կորկիւրենէս. Սամմարէս. Սինրտիս, յորում բնակեալ են ազգք քսան Ամովնացւոց. Մակասք. Տաւտամէացիք. Լիւբէ՝ որ ձգի ի Ղիւպիայ մինչեւ ի փոքր Սիւրտէոս. Նումիդիա. Մեսուրիս. Մաւրիտանիա, որ ձգի մինչեւ յարձանսն Հերակղեայ, որ կայ դէմ յանդիման Գադիրովնի. եւ որ առ ծովեզերբ գաւառսն ունի, որ են ի հիւսիւսոյ՝ զԿիղիկիա, զՊամփիւղիա, զՊիսիդիա, զՄիւսիա, զՂիգոնդնիա, զՓռիւգիա, զԿամագիա, զՂիւկիա, զԿարիա, զՂիդիա, զմիւս եւս զՄիւսիա, զՏցովադա, զՈվղիդա, զԲիթինիա, զառաջին Փռիւգիա։

Ունի եւ կղզիս զՍարդովինիա, զԿրէտէ, զԿիւպրոս. եւ զգետն Գեհովն, որ անուանեալ կոչի Նիղոս, որ մեկնէ ի մէջ Քամայ եւ Յաբեթի. սկիզբն Երկորեայց ծովուն, այսինքն է՝ ծով Արեւմտից կոչեցեալ։ Այս են ազգք Քամայ։

Երէց որդին Նոյի՝ Սէմ. եւ ի Սէմայ են ազգք քսանեւհինգ, որ բնակեցան յարեւելս. որդիք Սէմայ՝ Եղամ. եւ ի նմանէ Եղամացիք, Խուժիկք, Ասուր. եւ ի նմանէ Ասորեստանեայք. Արփաքսադ. եւ ի նմանէ Քաղդէացիք. Ղուդ՝ եւ ի նմանէ Ղազովնացիք. Արամ՝ եւ ի նմանէ Ետացիք առաջինք։ Զսոսա կոտորեաց Աբրահամ։ Եւ որդիք Արամայ՝ Ովս եւ Ուղ. եւ ի նմանէ Ղիդացիք եւ Գաթեր. ի նմանէ Գասփենացիք. եւ Մոսոք՝ եւ ի նմանէ Մասենացիք։

Եւ Արփաքսադ ծնաւ զՍաղա. Սաղա ծնաւ զԵբեր. ի նմանէ Եբրայեցիք. եւ Եբերեայ եղեն երկու որդիք. Փաղեդ՝ եւ ի նմանէ կարգի ազգն Աբրահամու։ Եւ Յեկտան ծնաւ զԵղմովադադ, ի նմանէ Հնդիկք։ Սաղեփ. ի նմանէ Բակտրիանոսք. եւ զԱսրամովթ. ի նմանէ Արաբացիք. եւ զԵդովրամ, ի նմանէ Կամեղացիք. եւ զԱդովրա, ի նմանէ Արադացիք. զԷզեղ, ի նմանէ Արիանացիք. եւ զԴէկղամ, ի նմանէ Կէդրուսացիք. եւ զԳէբաղ, ի նմանէ Սկիւթացիք. եւ զԱբիմիեէղ, ի նմանէ Վրկանիկք. եւ զՍաբաթ, ի նմանէ Արաբացիք առաջինք. եւ զՈվփիր, ի նմանէ Արամացիք. եւ զԵւիղաթ, ի նմանէ Գիմնոս Սոփիստեայք, որ կոչին մերկիմաստակք։ Ամենեքեան սոքա յերից որդւոցն Նոյի ազգք եւթանասուն եւ երկու։

Եւ է բնակութիւն որդւոցն Սէմայ ի Բակտրոնէ մինչեւ յՌինոկորուրոյն, որ մեկնէ ընդ Ասորիս եւ ընդ Եգիպտոս եւ ընդ ծովն Կարմիր, ի բերանոյ ծովուն՝ որ է յանդիման Ասինեայ, այսինքն է՝ Հնդկաց աշխարհին։

Եւ այս ազգք են, որ եղեն ի նոցանէ. Եբրայեցիք, որ են Հրեայք, Պարսք, Մարք, Պայկաստան, Արուայիկք, Ասորեստանեայք, Վրկանիկք, Հնդիկք, Տապրիկք, Պարթեւք, Գերմակացիք, Իղամացիք, Քուշանք, Արաբացիք առաջինք, Կեդարք, Սկիւթացիք, Արաբացիք, Գիմնոս Սոփիստայք, որ կոչին Մերկիմաստք։ Եւ ձգին բնակութիւնք սոցա մինչեւ յՌինիկորուրոն եւ ի Կիղիկիա։

Եւ այս ազգք են ի սոցանէ, որ գիտեն դպրութիւն. Եբրայեցիք՝ որ են Հրեայք, Պարսք, Մարք, Քաղդէացիք, Հնդիկք, Ասորեստանեայք։ Եւ է երկայնութիւն բնակութեան որդւոցն Սէմայ՝ ի Հնդկաց մինչեւ յՌինիկորուրոն. եւ լայնութիւն ի Պարսից եւ ի Բակտրոնէ մինչեւ ի Հնդիկս։

Եւ այս են անուանք աշխարհաց նոցա. Պարսք՝ հանդերձ ազգաւքն որ շուրջ զնոքաւք են, Տապրիկք, Վրկանիկք, Բաբիւղոն, Կորդուք, Ասորեստան, Միջագետք, Արաբիա առաջին, Եղամ, Հնդիկք, Արաբիա փառաւոր կողմն Ասորւոց, Կոմագենէ. եւ Փիւնիկէ՝ որ է որդւոցն Սեմայ։ Եւ ընդ ամենայն ազգք երից որդւոցն Նոյի եւթանասուն եւ երկու։

Եւ ազգք, որոց ընտրին միմեանց լեզուք, են այսոքիկ. Եբրայեցիք, Ասորեստանեայք, Քաղդէացիք, Պարսք, Մարք, Արաբացիք, Մադիանացիք, Ադիբենացիք, Տայիանոսք, Աղամոսանացիք , Տաճիկք, Մոդք, Կասբք, Աղուանք, Հնդիկք, Քուշանք՝ որ են Եթիոպացիք, Եգիպտացիք, Ղիւբէացիք, Քետացիք, Քանանացիք, Փերեզացիք, Խեւացիք, Ամովրհացիք, Գերգեսացիք, Յեբուսացիք, Եդովմայեցիք, Սամարացիք, Փիւնիկեցիք, Ասորիք, Կիւղիկեցիք՝ որ են Տարասացիք, Գամիրք, Հայք, Եգերացիք, Վիրք, Սկիւթացիք, Կողքեցիք, Խաղտիք, Բոսպորացիք, Ասինացիք, Սաւրացիք, Ղիւկաովնացիք, Պիսիդացիք, Գաղատացիք, Պափղագովնացիք, Փռիւգացիք, Գուդացիք, Յոյնք՝ որ են Աքայեցիք, Թեսաղք, Մակեդովնացիք, Թրակացիք, Միսեցիք, Բեսիւացիք, Դարդանացիք, /?/ Սարմատացիք, Գերմանացիք, Պանոնացիք՝ որ են Պէովնացիք, Նովրիկեցիք, Դաղմատք, Հոռոմք՝ որ են Ղատինացիք, Ղիւգրացիք, Գաղիացիք՝ որ են Կեղտացիք, Ակիտանացիք, Բրիտանացիք, Սպանիացիք՝ որ են Տիրենացիք, Հոնք, Մաւրացիք, Բակուացիք, Դեղուտացիք, Սեղեւկացիք, Ափրիացիք, Մազիկացիք, Գարնմանք՝ որ են Բերեդացիք, որ երկայնեալ ձգին մինչեւ յԵթիովպիէ։

Լաւ համարեցայ համառաւտիւ ցուցանել եւ վասն եկաց ազգաց՝ որ գնացին յիւրաքանչիւր բնակութենէ, եւ չոգան բանակեցան յաւտար տեղիս ուրեք ուրեք։

Եւ արդ սկսանիմք յարեւելից. ի Պարսից եւ ի Մարաց չոգան բնակեցան ի Պարթեւս. եւ ազգքն, որ շուրջ զնոքաւք են՝ չոգան հասին մինչեւ ի կողմանս Ասորւոց։ Եկք Արաբացւոց՝ Արաբացիք փառաւորք, քանզի այսպէս անուանեցաւ Արաբիա Փառաւոր։ Եկք Քաղդեացւոցն՝ Միջագետեայք։ Եկք Մադիանացւոց՝ Կինեդոկողպիաք, Տրոգղացիք ձկնկերք։ Եւ ազգս Յունաց, որ ունին անուանս հինգ՝ Յոնիդէս, Արկադէս, Բրիովտացիք, Եողացիք, Ղակոնացիք։ Եւ եկք սոցուն են այսոքիկ. Պոնտացիք, Բիթանացիք, Սպանիացիք, Տրովացիք, Ասիանացիք, Կարացիք, Ղիւկիացիք, Պամփիւղացիք, Կիւրենացիք, եւ կղզիք բազումք, որ ունին զՄիրտովնական համատարածն։

На этой странице вы можете прочитать онлайн книгу «Պատմութիւն», автора Անանիա Շիրակացի. Данная книга имеет возрастное ограничение 12+,.. Книга «Պատմութիւն» была издана в 2017 году. Приятного чтения!